Controversiële aanleg van N42 in Herzele stuit op forse tegenstand
De plannen voor de aanleg van de N42, een nieuwe verbindingsweg door Herzele, blijven de gemoederen verhitten. Terwijl voorstanders de weg zien als een broodnodige verbetering voor de mobiliteit in de regio, staat er stevige tegenstand van omwonenden, milieuorganisaties en lokale activisten, die vrezen voor de impact op het milieu en de leefbaarheid.
De nieuwe weg moet de bestaande N42, die vaak te kampen heeft met verkeersdrukte en vertragingen, ontlasten. Door deze infrastructuurprojecten hoopt het Vlaamse Gewest de verkeersdoorstroming te verbeteren en de reistijden tussen de steden Zottegem en Wetteren te verkorten. De N42 is strategisch belangrijk voor de regio omdat het een belangrijke verbinding vormt tussen de E40 (Brussel-Gent) en de N8, die naar Wallonië leidt.
Volgens het Agentschap Wegen en Verkeer is de aanleg van de N42 noodzakelijk om de toenemende verkeersdruk op de omliggende dorpen en het platteland te verminderen. De weg zou ook zorgen voor een veiligere verkeerssituatie, aangezien de huidige route door dorpen vaak smal en onveilig is voor zowel automobilisten als fietsers.
Toch is er aanzienlijk verzet tegen het project. De plannen voor de aanleg van de weg zijn niet nieuw, maar sinds de heropleving ervan in 2022 is de oppositie toegenomen. Omwonenden, gesteund door milieuorganisaties zoals Natuurpunt, Climaxi, Aktiekomitee N 42, VZW t’Uilekot, vrezen dat de aanleg van de N42 onherstelbare schade zal toebrengen aan de natuur en het landschap. Een van de belangrijkste argumenten is dat de weg door waardevolle natuurgebieden zal lopen, waaronder bossen en weiden die deel uitmaken van het beschermde Groene Lint
Buurtbewoners en milieugroepen als Milieufront Omer Wattez, Bond Beter Leefmilieu, vzw Climaxi en vzw ’t Uilekot dienden telkens bezwaren in met als voornaamste argument dat men zo een weg niet in stukjes mag realiseren en op zijn minst een Milieu Effecten Rapport (MER) en visie moet maken dat de gevolgen voor mens en natuur over het ganse traject (Wetteren-Geraardsbergen) moet beschrijven. Momenteel probeert men de nieuwe weg in stukjes te realiseren: een kleine omleiding in Herzele, een verbreding van de weg in Oosterzele. Wat men in Geraardsbergen, met de Astridlaan als gevaarlijkste punt van de ganse weg, wil doen…weet men nog niet. Verder wil men in de regio nog werken aan de N41 (Aalst-Dendermonde) en de N60 (Ronse).
Die redenering heeft het juridisch altijd gehaald. Bouwvergunningen werden vernietigd en ook het speciaal voor de weg opgemaakte RUP (Ruimtelijk Uitvoeringsplan) in Oosterzele sneuvelde. Dus redeneerde de Administratie Wegen en Verkeer: we maken nu een rapport over het ganse stuk en vragen de vergunning aan voor Herzele. De administratie sloofde zich uit en maakte een dossier van 1600 bladzijden. Ook dit doorstaat evenwel de toets van de realiteit niet: gegevens ontbreken, de plannen voor Geraardsbergen komen niet aan bod en er worden foute berekeningen gemaakt. In die mate zelfs, dat de Provincie Oost-Vlaanderen negatief advies geeft omdat de ondergrondse waterstromen niet bekeken zijn en er onvoldoende buffers aangelegd worden om de gevolgen van de verharding op te vangen.
De milieuverenigingen dienen opnieuw bezwaar in en worden gesteund door méér dan 800 inwoners.
Die legden bezwaar neer bij de gemeente Herzele. Daar moeten nog de online bezwaren en die van Zottegem bij geteld worden. Méér dan de helft daarvan komt uit Herzele en meer bepaald uit Sint-Lievens-Esse. Ook inwoners uit Geraardsbergen en Oosterzele dienden bezwaar in omdat ze meer verkeersdrukte vrezen.
Daarnaast zijn er zorgen over geluidsoverlast en luchtvervuiling.
Tegenstanders wijzen erop dat een nieuwe weg juist meer verkeer zal aantrekken en dus niet de gehoopte verlichting zal bieden, maar eerder zal leiden tot meer files en uitstoot. “We zien dat dit soort projecten vaak het tegenovergestelde effect heeft,” zegt Simon Van Parijs mij. “In plaats van verkeersdrukte te verminderen, worden wegen breder, en dat trekt alleen maar meer auto’s aan.”
Daarnaast zijn er nog tal van protestacties geweest.
Ondanks de aanhoudende weerstand lijkt het project nog niet van tafel te zijn.
De Vlaamse regering heeft herhaaldelijk aangegeven dat de aanleg van de N42 van vitaal belang is voor de economische ontwikkeling van de regio. “De weg zal niet alleen de verkeersveiligheid verbeteren, maar ook zorgen voor een snellere toegang tot bedrijven en industriegebieden, wat essentieel is voor onze lokale economie,” aldus minister van Mobiliteit Lydia Peeters.
Maar hoe staat het Gemeentebestuur van Herzele daar tegenover?
Tijdens het eerste verkiezingsdebat in Herzele werd evenwel duidelijk dat de politieke kaarten binnen de gemeente nu anders liggen.
Tot nu toe verzette enkel de lokale lijst LEEF! zich tegen de nieuwe weg.
Op het debat liet Open VLD weten de omleiding achterhaald te vinden. CD&V verzet zich ertegen en diende via haar lijsttrekster mee bezwaar in. De uiteindelijke goedkeuring ligt bij de Gewestelijk Omgevingsambtenaar van de (voorlopig onbestaande) Vlaamse Regering. Men kan zich moeilijk voorstellen dat die de honderden bezwaren en negatieve adviezen van Provincie en Gemeentebestuur naast zich neer gaat leggen.
vzw Climaxi vindt net als anderen dat de bestaande onveilige weg wel uiterst dringend moet verbeterd worden, maar dan niet aan een ontwerpsnelheid van 90 kilometer per uur, zoals Administratie Wegen vindt. Via kilometerheffingen, snelheidsbeperking en vervoersplannen moet het zwaar vervoer er af gehaald worden.
Voor het Aktiekomitee N42: Johan De Kempe
Voor vzw Climaxi: Simon Van Parijs
De vraag blijft echter of de stem van de tegenstanders krachtig genoeg is om het project stop te zetten of te wijzigen. Met de juridische procedures die nog lopen en de aanhoudende protesten, is de aanleg van de N42 voorlopig een van de meest controversiële infrastructuurprojecten in Vlaanderen.
De aanleg van de N42 door Herzele toont de klassieke spanning tussen economische ontwikkeling en het behoud van natuur en leefbaarheid. Terwijl de overheid het project blijft verdedigen als noodzakelijk voor de mobiliteit en economische groei, groeit de weerstand onder de bevolking. Dit conflict staat symbool voor de bredere uitdagingen waar Vlaanderen voor staat: hoe combineer je infrastructuurverbeteringen met milieubescherming en burgerparticipatie?
Of de weg er uiteindelijk zal komen, blijft afwachten, maar één ding is zeker: de discussie rond de N42 is nog lang niet voorbij.