Morgenavond is het aan de N-VA-leden om elkaar een voorspoedig 2017 te wensen. Voor deze gelegenheid nodigde het Zottegemse N-VA-bestuur Vlaams vice-minister-president Liesbeth Homans uit om haar troepen een hart onder de riem te komen steken. Homans is als minister ook bevoegd voor Binnenlands bestuur, Wonen, Inburgering, Stedenbeleid en Armoedebestrijding. Voor deze gelegenheid maakte ze wat tijd vrij om wat vragen te beantwoorden voor De Beiaard. Haar gesprekspartner? Onze specialist politiek, Sven De Spiegeleer.

De Spiegeleer: Naar aanleiding van de staatsgreep in Turkije dreigde door de vervolging van de aanhangers van Gülen de Turkse tegenstelling te worden geïmporteerd naar Vlaanderen. Zeker toen er aanwijzingen waren dat de Moskee ën van Diyanet mogelijk gebruikt werden om te ‘spioneren’ naar Gülen-aanhangers. Overweegt u nog steeds een mogelijke intrekking van de erkenning van deze moskee ën, en zo ja, hoe ver staat u in deze dossiers?

Homans: “Vlaanderen is bevoegd voor de erkenning van geloofsgemeenschappen. Bijgevolg kunnen wij ook de erkenning intrekken. Bij signalen dat er niet meer voldaan wordt aan de erkenningsvoorwaarden — bijvoorbeeld als er handelingen plaatsvinden in strijd met de grondwet of in strijd met het Europees Verdrag Van De Rechten Van De Mens — zal ik de erkenning intrekken. Maar ik ben daarvoor afhankelijk van de Staatsveiligheid: zij screenen de moskee ën en moeten het melden als er zaken gebeuren die niet door de beugel kunnen. Een tijdje geleden heb ik federaal minister van Justitie Koen Geens en de Moslimexecutieve dan ook schriftelijk hierover om uitleg gevraagd. Aan de provinciebesturen (die financieel toezichthouder zijn) heb ik gevraagd om de lokale vertegenwoordigers van de moskee ën bij hen te roepen voor overleg en hierover te rapporteren. Ook de Turkse ambassadeur heb ik   hierover gesproken. Als uit dit alles blijkt dat er niet voldaan wordt aan de erkenningsvoorwaarden, zal de procedure om de erkenning in te trekken, opgestart worden.”

De Spiegeleer:  In het regeerakkoord werd er gepleit voor vrijwillige fusies van gemeenten. Er is er eentje op til in Limburg en hier dichter bij ons staat er één in de stelling tussen Zingem en Kruishoutem. Toch blijft het aantal initiatieven tot vrijwillige fusies beperkt. Moet men er op termijn niet voor kiezen om fusies van bovenaf op te leggen? Alle studies wijzen immers uit dat om voldoende bestuurskracht te hebben, een gemeente minstens 20.000 inwoners moet hebben.

Homans:  “Voor het eerst sinds 33 jaar zijn er terug fusies op til, en dan nog wel vrijwillig. Dat stemt me zeer tevreden. Fusies moeten ook door de bevolking gedragen worden, vandaar het belang dat ze vrijwillig gebeuren en in vol overleg met de inwoners. Met de fusiebonus (500 euro schuldovername per inwoner) zorgen we er ook voor dat de fusiegemeenten nadien er financieel sterker uitkomen. Ook mooi meegenomen is het feit dat er na de fusie minder politieke mandaten zijn. Maar zoals eerder gezegd, moet de fusie van onderuit groeien. Wij gaan niets opleggen.”

De Spiegeleer: Er zijn in de voorbije gemeentelijke legislatuur al een paar voorbeelden geweest van onbestuurbaarheid. In onze regio hadden we Denderleeuw, en meer recent ook Haaltert. Hoe denkt u dergelijke situaties in de toekomst te kunnen ontmijnen, nu het voorstel van de ‘constructieve motie van wantrouwen’ definitief van de baan is?

Homans:  “Het kan inderdaad niet dat een gemeente jarenlang in een bestuurlijke impasse zit. Dat is nooit de bedoeling van de regelgever geweest. Momenteel bereiden we het nieuwe decreet Lokaal Bestuur voor waarin deze problematiek zal worden meegenomen.”

De Spiegeleer: Walloni ë wordt deze dagen geteisterd door een schandaal in de intercommunale Publifin Waarbij tallozen lokale mandatarissen onterecht exorbitante zitpenningen opstreken. Is zoiets ook mogelijk in Vlaanderen?

Homans:  “Neen, al was het maar omdat de presentiegelden in Vlaanderen afgetopt zijn. Daarnaast worden presentiegelden ook enkel toegekend als men effectief op de vergadering aanwezig is.”

De Spiegeleer:  In het verleden opereerde de toenmalige waterintercommunale TMVW, nu Farys, in een grijze zone. Er was geen toezicht door de gewesten, omdat het een gewestoverschrijdende intercommunale was. Ook toen waren er verhalen van mogelijke misbruiken. Is er ondertussen wel al toezicht op deze intercommunale?

Homans: “Dit is inderdaad intussen geregeld, TMVW valt vandaag onder het toezicht van Vlaanderen.”

De Spiegeleer: Onlangs pleitte de burgemeester van Geraardsbergen Guido De Padt voor een herziening van het gemeentefonds dat met 2.3 miljard EUR een belangrijke financieringsbron is voor de gemeenten. Vooral het feit dat centrumsteden worden bevoordeeld stuit hem tegen de borst. Vindt u het gemeentefonds zoals het vandaag werkt nog ‘bij de tijd’, of dringt er zich op termijn een aanpassing aan, waarbij men rekening houdt met het feit dat tijden veranderen? De laatste grote herziening dateert immers al van 2001.

Homans: “Onze steden en gemeenten worden met verschillende uitdagingen geconfronteerd. Je kan bijvoorbeeld de problemen en uitdagingen van steden als Antwerpen of Gent niet vergelijken met die van Geraardsbergen. Meer zelfs, de burgemeester van Geraardsbergen was er als de kippen bij om te zeggen dat hij in het kader van de vluchtelingencrisis geen bijkomende maatregelen wou nemen. Maar dan wel om extra middelen vragen… . De criteria voor de verdeling van de middelen van het Gemeentefonds zijn bovendien duidelijk en worden ook heel transparant gecommuniceerd. Bovendien krijgen de gemeentebesturen prognoses zodat ze weten welke middelen ze zullen ontvangen.   Op basis hiervan hebben de lokale besturen hun meerjarenplanningen opgesteld, nu zomaar plotsklaps morrelen aan de middelen zou zeer onverantwoord zijn.” (Sven De Spiegeleer, reporter ‘De Beiaard’)

Nieuwjaarsreceptie N-VA Zottegem met Liesbeth Homans