Oombergen, 04/03/2017: Dove kinderen kunnen in een ‘gewone’ school les volgen, dankzij een implantaat dat geluiden rechtstreeks doorstuurt naar het slakkenhuis, een orgaantje in het oor. In Oombergen hebben ze daar ervaring mee. Naar aanleiding van de internationale dag van het ‘cochleaire implantaat‘ viert de school de zestigste verjaardag van deze bijzondere techniek, die kinderen een zo normaal als mogelijk leven geeft. Dat vraagt natuurlijk specifieke kennis en organisatie. Met akkoord van de ouders van ‘Marie-Rose’ en directeur Meuleman vertelt juf Els het verhaal.
x
Dit duidende artikel is tot stand gekomen met medewerking van juf Els De Smedt uit de school ‘Klavertje Vier’, de directeur Mr. Meuleman, Coördinerend directeur van de St-Franciscusscholen, en met toestemming van de ouders van Marie-Roos, die aan juf Els de toestemming gaven voor het schrijven. Het typeert een juf dat ze louter een mooie foto van Marie-Rose verkiest, niet (op vraag van de redactie) ook een foto van zichzelf, de geïnterviewde. Dit artikel vraagt aandacht voor de verjaardag van een bijzondere techniek.
(foto: https://www.uzleuven.be/nl/ci)
De Beiaard: Mevrouw De Smedt, vertel eens waarover het gaat? Hoe is uw school betrokken bij het initiatief?
25 februari werd uitgeroepen tot werelddag van het ‘cochleaire implantaat’. Dit jaar bestaat de techniek 60 jaar. En omdat Marie-Rose bij ons op school zit, lieten we dit niet ongemerkt voorbijgaan. De leerkrachten voor geïntegreerd onderwijs (GON leerkrachten) die vanuit de Sint-Lievenspoort in Gent heel wat kleuters en kinderen uit de lagere school begeleiden, vierden met alle kinderen met een inplant en hun klasgenoten feest.
De Beiaard: Wat is ‘een cochleaire implantatie?
Dove kinderen en zwaar slechthorende kinderen krijgen meestal geen gewoon hoorapparaat maar een CI. CI is de afkorting van ‘Cochleair Implantaat’. Cochlear betekent slakkenhuis. Dus een implantaat in het slakkenhuis.
(nvdr: Het slakkenhuis is een klein, benig, spiraalvormig lichaampje in het oor, langs waar de trillingen van het geluid worden doorgegeven aan de hersenen. Bij dove kinderen, waarbij de geluidstrillingen niet bij het slakkenhuis geraken, is een implantaat een oplossing.)
Het geluid wordt opgevangen door het implantaat en rechtstreeks naar het slakkenhuis gestuurd. Een hoorapparaat bestaat alleen uit een uitwendig deel. Een ‘cochlear implantaat’ bestaat uit een inwendig deel en een uitwendig deel.
Het inwendig deel wordt operatief geplaatst. De schedel wordt een beetje uitgehold en het inwendig deel wordt daarin geplaatst. De elektrode gaat rechtstreeks naar het slakkenhuis. Die elektrode met 22 contacten vervangt onze duizenden haarcellen.
Het uitwendig deel bestaat uit een achteroorhanger of een processor. De spoel kleeft vast op de inwendige magneet. De spraakprocessor vangt het geluid op en zet het om in een digitaal signaal. De zendspoel stuurt dat signaal door naar het inwendige gedeelte. De Magneet zorgt ervoor dat dit signaal op de juiste plaats doorgegeven wordt. Het inwendig elektronisch gedeelte (met magneet) stuurt het signaal via de elektrode naar het slakkenhuis waar de gehoorzenuw gestimuleerd wordt. Het apparaat wordt door de audioloog (nvdr: de expert die naast gehoormeting ook de afstelling regelt van het hoorapparaat) op regelmatige basis geprogrammeerd tot de beste instelling. Dit noemt men fitten.
De Beiaard: Hoe verloopt dat in de praktijk op school?
Ik beschouw Marie-Rose als een gewone/unieke kleuter, net zoals de andere kinderen op school, want elk kind is uniek. Het is goed om als jong kind in contact te komen met mensen/kinderen die “anders-zijn” dan zichzelf. Zo leren ze, op een speelse manier, respect op te brengen voor elkaar en ontdekken ze dat iedereen talenten, maar ook tekorten heeft. Zo kunnen zij zelf elkaar ook helpen. Bijvoorbeeld als we gaan zwemmen hoort Marie-Rose niets langs de kant van haar CI. Langs de andere kant heeft ze wel nog restgehoor. Er is ook veel achtergrondlawaai en de akoestiek in een zwembad is sowieso al slecht. Als ik zeg dat we uit het zwembad gaan, dan hoort ze dit uiteraard niet. Dan tikken de andere kleuters spontaan op haar schouder en zeggen/tonen ze haar dat we uit het zwembad gaan.
Dankzij het implantaat kan Marie-Rose ook goed horen. Zij draagt ook sinds dit jaar een ‘FM’.
De Beiaard : Wat is ‘een FM’?
Om het spraakverstaan op afstand, bij achtergrondlawaai en nagalm, te vergemakkelijken wordt gebruik gemaakt van FM-apparatuur. (nvdr : radiofrequentie.) De afstand tussen de spreker en de luisteraar wordt overbrugd. Dat is een soort microfoontje. Ik draag de zender en zij de ontvanger. Het geluid wordt draadloos doorgestuurd naar de hoortoestellen. Zo hoort Marie-Rose alles nog beter (de juiste letters/klanken). Dit is heel belangrijk naar volgend schooljaar toe om correct te leren lezen.
De Beiaard: Hoever staat die technologie in de praktijk? Zijn jullie leerkrachten opgeleid om daar mee om te gaan?
De technologie staat niet stil, alsook voor de CI. Ik probeer er ook steeds op te letten dat Marie-Rose steeds voor mij zit, want zij kan ook een stuk liplezen. Ik probeer dan ook steeds traag en duidelijk te spreken. Ook let ik er op dat zij mij goed kan zien, vb niet in het tegenlicht.
Wij hebben op school een GON juf (Geïntegreerd Onderwijs) uit Sint-Lievenspoort te Gent (Buitengewoon Onderwijs type 7). Zij biedt iedere week begeleiding aan op school. Dit gaat over: hulp voor het kind zelf, ondersteuning van de ouders/juf. Ook vertelt ze aan de andere kinderen hoe een CI en hoorapparaat werkt en geeft ze tips naar omgang met kinderen met een gehoorstoornis. Dus als ik vragen heb, dan kan ik steeds bij haar terecht.
Ook biedt Sint-Lievenspoort 1x per jaar een infodag rond slechthorende en dove kleuters. Die dag biedt deze school heel wat tips en info aan omtrent het werken met deze “problematiek”. Info gebruik apparatuur, simulatie horen met apparaten, afname en interpretatie audiogram.
De Beiaard: Hoe komen de kinderen bij jullie terecht?
De ouders van Marie-Rose zochten een kleine school met eventueel toch wat ervaring met een dove/slechthorende kleuter. 11 jaar geleden hadden wij op school een slechthorende kleuter (zij droeg 2 hoorapparaten). Ondertussen is zij al een grote puber geworden die het heel goed doet op school. Zo zijn ze bij onze school terecht gekomen.
CN