E-column uit Goeferdinge, 23/06/2017 – : We nemen aan dat op 21 juni de zomer begint, dit omdat we op dat moment de vroegste zonsopkomst en de laatste zonderondergang van het jaar hebben. Dit jaar, tijdens de dagen dat de zomer zijn aanloop nam, waren wij in ‘La Douce France’.
We verbleven in het mooie stadje Auvers-sur-Oise Vandaaruit bezochten we op 20 juni de Parijse voorstad Saint-Denis. Wanneer we er om 10u 40 arriveerden, wees onze wagen al een buitentemperatuur van 32 °C aan. We stapten een 25 minuten vooraleer we aan de mooie basiliek van Saint-Denis waren. Het grote gebouw en het basiliekplein wervelden van de hitte, een thermometer wees er 35 °C aan. In het verlengde, waar het marktdag was, werden de marktkramen met zeilen beschut tegen de fel stekende zon. Dit alles liet me aan de zomer van 1976 denken.
Eenenveertig jaar geleden bakte ook heel Belgi ë, samen met een groot deel van Europa, in de alles verschroeiende zon van droge en hete zomer van 1976. In deze legendarische zomer telden we een blok van 5 en een blok van 8 tropische dagen op rij: ‘Tropische dagen, zijn dagen waarop we temperaturen halen van 30 °C graden of meer.’
Ik heb onthouden dat ik toen 6 weken, hoewel ik al om 6u40 in de morgen in het station van Viane-Moerbeke op de trein naar Brussel stapte, in mijn hemd, of zonder vest aan, ben gaan werken. (In 1976 bestond het huidige zomeruur nog niet. Zomer- en winteruur kregen we pas een jaar later in 1977, of 40 jaar geleden.)
In 1976 verhuisde de Koninklijke Munt, de instelling waar ik werkte, ook van de Munthofstraat in Brussel-Sint-Gilles naar de Pach écolaan in Brussel-stad. Toen we eind juni mijn spullen aan het verhuizen waren, reden we met een camionet, die eigendom was van het Ministerie van Financi ën, op de Berlaimontlaan voorbij Sint-Michielskathedraal als het klokslag 11u was. Op de radio, die in de camionette aanstond, vertelde de berichtgever: ‘Brussel ligt er nu bij zoals Athene, het is in de hoofdstad deze middag 35 °C warm.’ En inderdaad alles op het plein rond de kathedraal trilde in de zonnewarmte. De groendienst van Brussel was ook bezig, met behulp van een citernewagen, de vele bloembakken die het plein versierden water te geven. Tijdens deze zomer voorspelde de legendarische grappenmakker en weerman, Armand Pien, op een avond het weer met zijn voeten in een waterbadje; dit om de puffende dagen die hij voorspelde een extra dimensie te geven. Het was tijdens deze zomer dat honderden boerengezinnen naar kapellen en kerken trokken om voor regen te bidden:
Er waren begin juli al koeien gestorven doordat ze tussen het gras dat ze graasden ook aarde in hun magen hadden gegraasd. Het was ook de zomer dat er 160 hectare Kamthoutse heide afbrandde en dat wie water verspilde boetes riskeerde. Eind augustus 1976, vroeg de Boerenbond om heel Belgi ë uit te roepen tot rampgebied. In de zomer van ’76 heeft premier Tindemans ook, door de hoge prijs van de groeten en dan vooral van de tomaten, de lonen laten een indexsprong maken.
De zomer van 1976 werd ook de zomer van Oost-Vlaming Lucien Van Impe. Het is intussen al bijna 41 jaar geleden, of van zondag 18 juli 1976 om precies te zijn, dat een Belg de Ronde van Frankrijk won! Op 19 juli meldden de kranten dit verheugde nieuws vanuit Parijs: ‘De man uit Erpe-Mere ontving derhalve zondagnamiddag op de Champs Elys ées de laatste en verlossende gele trui van de 63ste Tour de France…enzoverder.’.
Onze fameuze Lucien, wist de Ronde van Frankrijk vooral te winnen doordat de Nederlander Joop Zoetemelk zich had misrekend en daardoor de winst door zijn vingers liet glijden. De 63ste editie van de Tour startte op 24 juni in Merlin Plage en eindigde weer in Parijs op 18 juli. — Lucien(ken) won, omzeggens, de Tour in 2 tijden. In de 1ste Alpenrit had hij op Alpe d’ Huez (waar Zoetemelk won) zijn meeste tegenstanders al teruggewezen en de gele trui gepakt. Heel even speelde hij de trui weer kwijt aan Raymond Delisle. Maar in de koninginnenrit in de Pyrenee ën zette hij zijn laatste echte rivaal, Joop Zoetemelk, een hak. Van Impe heerste op de Portillon, de Peyresourde en Pla d’Adet en won de rit van 10 juli met een voorsprong van 3 minuten op Zoetemelk! In het eindklassement had Lucien een voorsprong van 4min 14sec op Joop Zoetemelk en 12min 08sec op Raymond Poulidor. —
Op maandag 19 juli zijn wij ook naar Erpe-Mere gereden. We waren er getuige van hoe het caf é, dat lucien zijn ouder openhielden, in het geel was geschilderd. Binst de Ronde kwam dit caf é ook geregeld in het nieuws. Supporters hadden het met ‘rode bollen’ beschilderd, dit om hun inwoner als ‘Bergkoning van de Ronde’ te eren.
Dezelfde week nog trokken wij, op 20 juni, voor enige dagen naar zee in Middelkerke, maar tijdens de week van 21 juli 1976 was het wekenlange zonnige weer even onderbroken! Op 21 juli 1976 kregen we ook onze nationale regenbui en werd de lage droogte even onderbroken. In augustus is het echter terug droog en warm geworden, waardoor de zomer van 1976 legendarisch is geworden. Op veel plaatsen vooral in confectieateliers begon men, in deze zomer, om 6u in de morgen te werken en om 14u werd de dagtaak gestopt.
Ook de spoorwegrails zetten op sommige dagen, door de hitte, zodanig uit dat ze uit hun bedding rukten en het treinverkeer gehinderd werd. Het werd van eind juni ook verboden om vijvers te voeden en auto’s te wassen met leidingwater. Een bad nemen mochten we wel nog, en dat was, door het vele zweet die we dag en nacht produceerden, meer dan ooit noodzakelijk!
Hoe dit jaar de zomer zal verder evolueren blijft zeer de vraag. Maar het grondwater wordt, nu door de droge winter die ook achter de rug hebben heel schaars ! Wie zei er ook weer ‘leder voordeel heb zijn nadeel’?
Karel De Pelsemaeker
Op de marktdag van Saint-Denis van 20 juni 2017 waren niet alleen
De temperaturen exotisch maar ook de marktkamer, de producten,
evenals kooplustigen. – Kdp . –