13/11/2017 – Meer dan een eeuw geleden is de Houtemse winterjaarmarkt (aanvankelijk was er ook een zeer drukke zomermarkt), nog steeds springlevend en een bovendien een grote publiekstrekker. Naar schatting zouden er ongeveer 25.000 bezoekers zijn komen opdagen op 11 november en ongeveer 20.000 op 12 november. Het gemeentebestuur en de schepen van jaarmarkt Sofie Boeykens, mogen terecht fier zijn op de puike realisatie van deze editie. (HDK, foto’s L.A.M.P.)
2017 zal in de gemeentelijke geschiedenis van Sint-Lievens-Houtem vermeld worden als een nieuw reveil, met een compleet nieuwe infrastructuur op het Marktplein en met een moderne nieuwe overdekte Markthal, die duizenden jaarmarkt bezoekers aantrok, ondanks het koude en natte herfstweer. De winterjaarmarkt van Sint-Lievens-Houtem heeft zijn ontstaan te danken aan de heilige Livinus (een Ierse bisschop) die ergens op weg tussen Sint-Lievens-Esse en Sint-Lievens-Houtem, door struikrovers vermoord werd. Daardoor ontstond een jaarlijkse bedevaart, waarbij zich ook kooplieden, vee- en paardenhandelaars voegden. De combinatie van kermis, veemarkt, marktkramers en culturele- en historische activiteiten zijn de ingredi ënten van de huidige succesformule.
De winterjaarmarkt startte vrijdagavond met een chronologisch verhaal of evocatie van de marteldood van de Ierse bisschop. Hier en daar werd de straatverlichting gedoofd en werd extra kleurrijke sfeerverlichting aangezet om het spektakel beter voor het voetlicht te brengen. En dat gebeurde ook, want het scenario van de marteldood, was goed bestudeerd en de diverse hoofdthema’s uit het leven en de marteldood van de Ierse bisschop, werden door de vele acteurs met overtuigende passie gespeeld. In tegenstelling tot de vorige edities kreeg het gezelschap van Keizer Karel een podium “naar hun stand”. De prachtige klederdracht van het adellijk gezelschap kon door iedereen gesmaakt worden; zie fotoreeks speciaal voor de lezers van De Beiaard:
De rol van de onthoofde Livinus wordt ieder jaar gespeeld door een verdienstelijke “Houtemnaar” waarvan de indentiteit bekend wordt gemaakt op het einde van de historische stoet, door burgemeester Lieven Latoir. De eer viel dit jaar te beurt aan Ignace Van Der Kelen die ook voorzitter is van “Heemkunde Houtem”. Het was de Heemkundige kring die de overblijfselen van de originele schandpaal wist terug te vinden, waarna de paal volledig gerestaureerd werd met leeuwenornamenten en wapenschild en met het originele “halsijzer” door beeldhouwer Thienpont Gerard. De nieuwe gerestaureerde schandpaal werd naast het gemeentehuis geplaatst. De zwarte plastiek werd door diverse handen naar beneden getrokken… burgemeester Latoir, Gouverneur van Oost-Vlaanderen Jan Briers, Ignace Van Der Kelen, en minister Alexander De Croo. Na de huldiging zag het Houtemse publiek Alexander De Croo als eerste aan de schandpaal staan… zie daar de Croo aan de schandpaal… zo werd er stiekem gefluisterd. Intussen was het de beurt aan schepen Sofie Boeykens die het publiek bedankte voor de talrijke opkomst en aan iedereen een volkse en aangename winterjaarmarkt toewenste. Het offici ële gezelschap trok daarna naar de thematent om te klinken op de opening van de winterjaarmarkt op een volledige gerenoveerde Marktplein. De banden aanhalen met de Gentse Stede was het item dit jaar, en dat werd concreet ingevuld door diverse standhouders met specialiteiten zoals Gentse vlaai en cuberdons.
Op 12 november waren er de paardenkeuring, het aanvoeren en lossen van koeien dat nog steeds publiek trekt. Ook het Festival van Vlaanderen is een trouwe gast en het Gentse poppentheater. De lokale cafe’s lieten hun tapkraan lopen en de éénmalige “drankgelegenheden” vaak occasioneel uitgebaat door verenigingen om een centje in kas te krijgen, hadden handen te kort. Naar schatting zouden er ongeveer 25.000 bezoekers zijn komen opdagen op 11 november en ongeveer 20.000 op 12 november. Zelf heb ik vaak “westvlaams” gehoord, maar Limburgs en Brabantse accenten, hier en daar ook Frans of beter gezegd “Waals”.
Tenslotte nog dit : In de marge van Houtem Jaarmarkt werd de ‘Federatie van historische vee- en paardenmarkten’ opgericht. Vertegenwoordigers van de historische dierenmarkten van Leuven, Torhout, Zomergem, Kuringen en Sint-Lievens-Houtem vergaderden op 12 november op Houtem Jaarmarkt. Onder impuls van het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) vzw waren zij een eerste maal samengekomen in juni 2017 in Leuven. De deelnemers waren ervan overtuigd dat meer samenwerking voor alle markten een meerwaarde zou betekenen. Daarom besloten ze nu om een federatie op te richten om gezamenlijk kennis en ervaring uit te wisselen en zodoende dit waardevol erfgoed te beschermen. De winterjaarmarkt van Sint-Lievens-Houtem is erkend door Unesco als ‘humanitair erfgoed van de mensheid’ en Sint-Lievens-Houtem wil voortrekker zijn om ook de andere historische dierenmarkten in ere te houden en roept hierbij ook andere historische jaar- en dierenmarkten op om zich aan te sluiten bij deze federatie.
Herman De Knijf : foto’s L.A.M.P
