Merelbeke, 03/01/2018 – Het gaat om een mooi gekleurd honingetertje, genus Myzomele. Philippe Verbelen ontdekte het op het eilandje Rote, ten zuiden van Timor.
“Voor mijn eigen observaties (2009) was deze vogel slechts één maal waargenomen (1990) door de Australische ornitholoog Ron Johnstone”, doet Philippe het verhaal. “Al die tijd ging vrijwel niemand op bezoek naar Rote omdat men er toch vanuit ging dat daar geen endemische vogelsoorten voorkwamen… En men ging ervan uit dat de Myzomela van Rote dezelfde soort is (was !) dan de myzomela van Sumba, een naburig eiland maar met een heel andere biogegragische geschiedenis; beiden eilanden waren bv nooit geconnecteerd, allicht afzonderlijk gekoloniseerd door myzomelas vanuit mainland Australia.”
“Ik ging zelf op verkenning naar Rote eiland in 2009 op zoek naar uilen (de boobook owl van Rote is intussen ook al erkend als aparte, endemische soort voor Rote island). Tijdens dat verblijf maakte ik heel veel geluidsopnames van de zang van die honingeter en gaandeweg werd me duidelijk dat de zang van de vogel uniek was en radicaal anders dan op Sumba, Australi ë etc. In 2014 ben ik dan nog twee maal teruggekeerd naar Indonesia (April – Rote island en Juli Sumba island) voor grotere reeksen geluidsopnames te maken en playback experimenten uit te voeren. Daaruit bleek heel duidelijk dat de vogels van Rote op accoustisch vlak weinig gemeen hebben met Sumba…. In 2015 is er dan een team wetenschappers uit Singapore en Indonesia ook naar Rote gegaan om de vogel te vangen en veel meer in detail (morfologie, kleurpatronen etc) te vergelijken met verwante soorten.”
Het verhaal van Philippe Verbelen
“Ik ben 49 jaar en afkomstig uit Munte (nabij Merelbeke) – ook al woon ik nu in Gent. Ik ben al mijn hele leven gepassioneerd door vogels en heb die “stiel” geleerd in de Makegemse bossen rondom ons ouderlijk huis. Een groot deel van mijn vogelobservaties doe ik nog steeds in de omgeving van de Makegemse bossen, en de vogeltrek in het najaar observeer ik vanop het hoger gelegen “Baaigemkouter”.”
“Ik reis al bijna 25 jaar heel regelmatig naar de tropische regenwouden van Indonesi ë om vogels te bestuderen op weinig bekende en vaak erg afgelegen eilanden. De “Rote dwerghoningeter”, de vogel die enkele dagen geleden werd bekendgemaakt, heb ik eerst geobserveerd tijdens een jaarlange reis die ik in 2009 doorheen Indonesi ë heb gemaakt. Ik heb toen het eiland Rote bezocht omdat ik een studie aan het maken was van de zang van bepaalde soorten uilen die heel weinig bekend waren.”
“Maar aangezien de zoektocht naar die uil veel langer duurde dan aanvankelijk gepland, verbleef ik in 2009 uiteindelijk 14 dagen op dat eiland. Hierdoor had ik dan weer veel tijd om ook overdag vogels te bestuderen, en zo kwam het dat ik deze dwerghoningeter uitgebreid heb kunnen fotograferen en het gezang opnemen. (Voor mijn observaties van deze vogel was die slechts één maal eerder waargenomen: in 1990 door een Australische bioloog: maar al die tijd is men er eigenlijk vanuit gegaan dat het niet om een nieuwe vogelsoort ging, maar wel om een vogel die ook voorkomt op het naburig Indonesische eiland “Soemba”. Het is dus pas na mijn eigen observaties (en vooral de studie van de geluidsopnames van de zang) dat we “alarm” konden slaan en begrepen dat we wellicht een nieuwe vogelsoort hadden ontdekt.”
“En toen ik die geluidsopnames nadien begon te bestuderen en te vergelijken met andere verwante soorten Dwerghoningeters (bv van op het naburige eiland Sumba) – viel het me op dat de zang van de vogel op Rote sterk afweek. Dus begon ik te vermoeden dat het wellicht om een nog onbekende/onbeschreven soort kon gaan. Ik had dat jaar een “sabatjaar” genomen – ik werk voor Greenpeace Belgi ë in een campagne voor de bescherming van het Congolese regenwoud. (ook voor mijn job verblijf ik dus geregeld in de tropische regenwouden).”
“In 2014 ben ik dan samen met mijn vriendin Veerle naar Indonesi ë teruggereisd om nog meer materiaal te verzamelen (foto’s, reeksen geluidsopnames, playback experimenten) om op die manier aan te tonen dat de vogel van Rote wellicht een nieuwe soort betreft. In 2015 is er dan een team van wetenschappers uit Singapore en Indonesi ë naar Rote gereisd om de vogel te vangen waardoor een gedetailleerde beschrijving kon gemaakt worden van het verenkleed en de vorm (“morfologie”). Samen met de studie van de zang van deze vogel, kwamen we dan tot de conclusie dat het ging om een nieuwe vogelsoort voor de wetenschap en hebben we het artikel voorbereid die op 31 december werd gepubliceerd.”
Foto’s Philippe Verbelen.