Op 4 november 1918 sneuvelde piloot John Douglas Lightbody in Scheldewindeke. Op zaterdag 3 november werd John Douglas Lightbody, in aanwezigheid van familieleden, herdacht tijdens een indrukwekkende plechtigheid in de Sint — Kristoffelkerk in Scheldewindeke, gevolgd door een hulde en de Last Post aan zijn graf. Dankzij de Geschiedkundige Kring WWOO (Windeke in de Wereldoorlogen) kreeg de jonge held, amper 19 jaar, een postuum eerbetoon. (Reporter 17, foto’s Danny De Lobelle).
Op 18 – jarige leeftijd was de Schotse piloot John Douglas Lightbody al een ‘aas’. Een eretitel die je, als gevechtspiloot maar kon krijgen als je vijf of meer vijandelijke vliegtuigen had neergeschoten. Hij behaalde zijn vijf overwinningen tussen 9 en 30 oktober 1918 met een Sopwith Camel. De laatste zege behaalde hij op zijn 19 de verjaardag. Op 4 november 1918, zeven dagen voor het einde van de oorlog, werd John Douglas Lightbody boven Melle in een gevecht boven de frontlijn neergeschoten. Finaal stortte hij neer op de Turkenhoek in Scheldewindeke. Niet ver van het Duitse vliegplein op de Lange
Munte. 
John Douglas werd als vijfde kind van John Douglas Lightbody en Marjory McDonald Clark geboren op 30 oktober 1899 en groeide op in Hamilton in Lanarkshire (Schotland). Op 14 november 1917 nam hij als vrijwilliger dienst bij de Royal Naval Air Service (RAF) en als cadet de opleiding tot piloot volgde. Hij maakte deel uit van het 204 de squadron van de Britse luchtmacht RAF. Hij vloog met een Sopwith Camel, toen het beste jachtvliegtuig. Zijn taak bestond erin aanvallende patrouilles uit te voeren en de vijandelijke grondtroepen te beschieten en te bombarderen. Op 25 september beleefde Lightbody zijn eerste luchtgevecht. In oktober 1918 werd de vijand onophoudelijk bestookt. 9 oktober was een belangrijke dag, hij behaalde zijn eerste overwinning. Hij schoot een Fokker D VII neer. Op 23 oktober stortten vier Duitse vliegtuigen neer, twee werden neergehaald door Lightbody. Op 27 oktober schoot hij zijn vierde vliegtuig neer. Op 30 oktober boekte hij een vijfde overwinning boven Nazareth. Hij kreeg de titel ‘aas’ (ace in het Engels). Best mogelijk dat hij nadien nog twee overwinningen boekte, maar daar bestaat onzekerheid over. Op 1 november werden 20 bommen gegooid op de spoorlijn in Scheldewindeke.
Fatale dag
4 november 1918 wordt een fatale dag voor John Douglas Lightbody. Hij vertrok met zijn Sopwith Camel van de basis in Heule. Samen met 15 piloten nam hij deel aan een patrouille vlucht over Zottegem en dropten 60 bommen op het station en de spoorlijnen. Daarna gingen ze boven Melle, de strijd aan met 24 Fokker dubbeldekkers. Het luchtgevecht begon rond 8 u 40. Op een hoogte van ongeveer 3.650 meter werd het één van de zwaarste gevechten. Het 204 de squadron claimt in deze ‘dog fight’ 7 overwinningen. Jammer, het toestel van John Douglas Lightbody werd geraakt door de Duitse piloot Flugmeister Gerhard Hubrich. Niemand van de piloten had iets gezien. In het logboek: ‘Lieutenant John Douglad Lightbody did not return from patrol’. Germaine De Groote, stond bij haar huis in de Turkenhoek, het schouwspel te bekijken. Ze zou nooit meer vergeten hoe Lightbody hoog in de lucht uit de cockpit viel en met een ijzingwekkende val op de grond smakte, niet zo ver verwijderd van zijn vernield vliegtuig. Hij kreeg nabij een boerderij een voorlopig graf. In 1920 werd hij herbegraven op het kerkhof van Scheldewindeke.Tijdens de plechtigheid werd de Last Post geblazen, gevolgd door twee minuten stilte. Op de grafsteen van Lt John Douglas Lightbody staan twee spreuken. Van de Royal Air Force: ‘Door tegenspoed naar de sterren’. Van zijn vader: ‘Tot de dag aanbreekt en de schaduwen vluchten’. In zijn geboorteplaats Hamilton staat zijn naam vermeld op 4 gedenkplaten. Zijn naam staat ook op een koperen ereplaat in de Cadzow Parish Church, op de grote gedenkmuur met alle gesneuvelden van Hamilton in het stadhuis en de grafsteen van zijn ouders. Zijn naam is ook terug te vinden in het ereboek van de RAF in het Schots Nationaal Oorlogsmonument, en een gedenkkapel in het kasteel van Edinburg. Sinds 2014 staat in Scheldewindeke, op het Marktplein een gedenkplaat. Na het spelen van Evening Hymn and Last Post, Sunset en de nationale hymnen, werd aan het graf van piloot John Douglas Lightbody een gebed en bloemenhulde gebracht. De pakkende herdenking verliep heel sereen. De Geschiedkundige Kring ‘Windeke in de Wereldoorlogen’ heeft een duidelijke ambitie: de nagedachtenis eren van hen die voor onze vrijheid gestreden hebben, en de waarden van vrede en vrijheid verdedigden. Reporter 17
