Wie al afzakte naar de Sint — Bavokerk in Gijzenzele, vond er een unieke tentoonstelling ‘Einde WO I’. De reacties zijn unaniem lovend. Je kan nog tot zondag 11 november en ook op zondagen 18 en 25 november de expo bezoeken. Een knappe expo. Meesterlijk in beeld gebracht. De waarde van deze expo kan niet hoog genoeg geschat en gewaardeerd worden. Een absolute aanrader. Een must see. De expo is geopend van 10 u tot 12 u en van 13 u 30 tot 17 u. Op 9 november is er een nocturne (open tot 20 u 30). Een verheugende vaststelling, Oosterzeelse scholen hebben de expo bezocht. De leerlingen laten kennismaken met een stuk geschiedenis, ook van eigen bodem. Blikvanger van de expo is een schaalmodel van de Sopwith Camel. Gegidste bezoeken kunnen aangevraagd worden via info@gijzenzele.be. Op 11 november om 17 u wordt er rond de Gijzelse Sint — Bavokerk een vuur- en lichtherdenking van de crash van Lt. James Reid georganiseerd. De activiteiten zijn gratis toegankelijk. (Reporter 17, foto’s Danny De Lobelle).
Academische zitting in stijl
Na de academische zitting in ‘t Zaaltje Gijzenzele, met speeches van Petra Van Bever (d é perfecte gastvrouw), burgemeester Johan Van Durme, Dirk De Ganck, Marc Van Gaver, muzikale intermezzo van Leen Persijn en Eddy Peremans (knappe interactie met het publiek), voorlezen brieven van Moortseelse soldaat Camille Goossens en van zijn vader Emiel, werd de ‘Expo Einde WO I’ in de Sint — Bavokerk officieel geopend. Al de genodigden ontvingen de fraaie brochure ‘Het madeliefje van de oudstrijder van den Yser’ en een ‘margriet’, symbool voor de herdenking aan de Eerste Wereldoorlog.
Gelukkig zal veel waardevol materiaal niet verloren gaan. Een stuk geschiedenis gereconstrueerd. Dankzij de expo zijn nu veel facetten bewaard, opgefrist, verzameld, voorgoed aan vergetelheid onttrokken. E én week voor het einde van de oorlog, op 4 november 1918, sneuvelde in Gijzenzele Luitenant James Reid, piloot van het 65 ste squadron RAF. Je komt op de expo te weten wie James Reid was. Hij vloog met een Sopwith Camel. Zijn vliegtuig werd op schaal 1/3 nagebouwd in de kerk van Gijzenzele met originele stukken zoals het in 1918 werd opgebouwd. Boven onze streek vonden hevige luchtgevechten plaats. Engelse archieven: ‘…one of the biggest dogfights ever in the southeast of Ghendt’. Lt James Reid sneuvelt, gevallen achter de kerk van Gijzenzele. In Gijzenzele kent men nog het verhaal van een ‘gevallen piloot’. Bij de oprichting van het monument van de gesneuvelde soldaten werd in 1956 een Britse delegatie uitgenodigd. Het Gijzels Genootschap van de Kerkuil ging op zoek naar de roots van James Reid. Het Gijzels Genootschap van de Kerkuil slaagde erin James Reid een gezicht te geven. Hij is een Ier met Schotse roots en waarschijnlijk afkomstig van het Schotse Greenock. Hij werd geboren op 7 december in 1889, hij sneuvelde op 4 november 1918 in Gijzenzele, bijna 29 jaar oud. Hij werd klaargestoomd voor de gevechtsvliegtuigenopleiding en wordt ingedeeld bij de allernieuwste en meest gevaarlijke van de gevechtsvliegers, de Sopwith Camel. Hij behaalde vier overwinningen. Benieuwd? Bezoek dan zeker de expo. Je kan ook het boek ‘Ambras boven Gijzel’ aankopen. In de expo is er ook aandacht voor de Gijzenzeelse soldaten die meevochten in ‘Den Grooten Oorlog’. 42 Gijzenzelenaren werden opgeroepen onder de wapens. Onder hen lotelingen (oudere militieklasse). Ze werden ingedeeld bij de Vestigingsartillerie in Antwerpen. Velen werden geïnterneerd in Nederland. Een aantal nam deel aan grote slagen. De deserteerden werden tot het cachot veroordeeld, of kregen sancties na ‘te laat binnen’. Van elke soldaat werd een fiche samengesteld. Er overleden 4 soldaten op een totaal van 48 inwoners onder de wapens (42 soldaten en 6 opge ëisten).
Op 11 november organiseert het gemeentebestuur van Oosterzele haar jaarlijkse herdenking van de gesneuvelden. Aan het monument van Gijzenzele wordt een hulde gebracht aan de gesneuvelden. Er wordt een herdenkingsplaat onthuld van James Reid. Na de plechtigheid wordt het leven van Lt James Reid herdacht en herbeleef je de crash van 100 jaar geleden. Reporter 17