Geen patatten in huis? Dat overkomt u alleen op zondag. Geen zout voor op de patatten? Onverwacht bezoek. Snel naar de winkel? Vergeet het! In Vlaanderen doe je de inkopen tijdens de week, in extremis op zaterdag maar nooit op de dag waarop onze lieve heer met zijn gat in de zoden ging zitten.
Winkelen op zondag?
Weinig winkeliers kunnen zich nog permitteren om op zondag personeel te betalen. Wie wil er trouwens nog op zondag werken: sloren van verpleegsters, helden van ambulanciers, bonkige brandweerlui en stamelende pastoors. In sommige steden heb je nog een zondagsmarkt, zoals in Geraardsbergen, maar in de meeste dorpen en gehuchten ben je al blij wanneer je bij een koude bakker een koek en een taart kan kopen.
Het dorpspleintje is exact anderhalve voorschoot groot.
Er staan op zondagochtend twee kramen: één met groenten-en-fruit en één met gebraden kip, waar ze ook gebraden ribbetjes verkopen. Ze verhandelen hun waren als zoete broodjes, het volk schuift aan. Iedereen komt er zijn vers gerief halen.
Er is meer.
Ook de slimme kruidenier-van-op-de-hoek heeft het begrepen en de bakker stalt als van gewoonte zijn specialiteiten. Je kan hier zelfs, fijn bediend, een taartje smullen achter de vitrine. De koffie komt van een branderij aan het pleintje. Voor mij liefst een kopje Panamajumbo. Zacht in de beginne en dan was er het woord: “wow-da’s-lekker”, krachtig afgerond, zonder melk of suiker. Ondertussen deed een brasserie de deuren open in de oude kapel en wie goed zoekt zal misschien al een cafeetje open vinden.
Op zondagochtend bruist het pleintje.
Wie het in de week te druk heeft kan bijna alles vinden op deze voorschoot, maar kom vooral voor de gezelligheid want dat verkoopt zichzelf. De meeste inboorlingen doen het trouwens te voet. Wanneer het weer meevalt zie je ze op hun sloefkes en met een overvolle sleurtas bergaf huiswaarts keren.
Plezant, want het pleintje ligt bovenop een heuvel. Alles wat volgt gaat naar beneden.
In dit dorpje geraak je nog aan de praat. Er valt immers veel te vertellen. De ontmoetingen op zondagochtend zijn al sinds mensenheugenis een heilig gebruik, een sociaal gebeuren van het grootste belang. Naar de mis gaan, dat lukt al lang niet meer op zondagochtend want dan is de pastoor bezig in belanghebbende parochies, maar in dit boerengat kan je op zondag de winkelier en de bakker danken voor spijs en brood: appelspijs voor bij de braadkip, een speciaal broodje, rap nog wat gerief van bij de kruidenier, verse groentjes voor in de soep en het taartje voor bij de koffie.
En de patatten?
Die halen we direct bij de boer. Daar hebben we geen markt voor nodig. Ach,… een heuse markt kan je het niet noemen maar toch is de volledigheid overweldigend.
Het went snel, zoveel luxe.
De groeten van Sjarel Klak uit Aunove en ‘weerd-ui’.
(Dit vertelsel verscheen in 2015 al in de papieren De Beiaard en werd aangepast. De markt gaat nog steeds elke zondagochtend door op het Sint Hubertusplein in Sint-Maria-Oudenhove, Zottegem.)