Voor Lonely Planet is Lodz de revelatie
De grootste en beroemdste reisgids ter wereld zoekt jaarlijks naar de meest interessante toeristische plekken. Na de zuidelijke Nijlvallei in Egypte komt het Poolse Lodz op de tweede plaats, nog voor de Great Smokey Mountains National Park in de USA. Het Vakantiesalon sloot de deuren, een gelegenheid om deze nog niet ontdekte wereldbestemming in de kijker te plaatsen. Wij gingen ter plaatse en waren verbaasd over wat deze stad te bieden heeft. Verlaat de toeristisch plat getreden paden, reizen is ondernemen en ontdekken.
Verplaatsing en logies
Ideaal om de verplaatsing met de wagen te ondernemen, het Poolse wegennet is in zeer goede staat. Met het vliegtuig is er de rechtstreekse verbinding vanuit Belgi ë naar Warschau Chopin Airport. De reiziger kan kiezen om vanuit de luchthaven Chopin naar Warschau Centraal Station te sporen en van daaruit met de trein in 1.30 uur naar Lodz te reizen aan 10 tot 15 euro enkele reis. Dan komt men aan in het gloednieuwe Fabryczna station midden de stad. Met de bus van de maatschappij MODLIN die vanuit de luchthaven Chopin vertrekt en zonder tussenstop naar Lodz rijdt kan ook, duurtijd 2 uur en kostprijs 9 euro. Het busstation bevindt zich niet zo ver van Lodz-centrum. Met de taxi reizen is niet zo duur Taxi 400400 of Taxi Plus zijn aan te bevelen voor hun correcte prijzen. Er zijn voldoende logies voorhanden in Lodz, wij namen onze intrek in Novotel een viersterrenhotel. Vooral in de weekends liggen de prijzen lager, er is altijd mogelijkheid tot direct onderhandelen als je weet dat verschillende boekingssites aan deze hotels commissielonen vragen gaande van 13 % tot 20 %. Het hotel is toeristisch uitstekend gelegen op 200 meter van de beroemde Piotrkowska straat, de bijna 5 kilometer lange verkeersvrije wandelstraat in rechte lijn. Ook niet te versmaden, het jaarlijkse Lichtfestival van Lodz.
Voormalige textielstad
Lodz spreek je uit als “woetj”, in het Pools wordt de doorstreepte “L” uitgesproken als “W”.Het is nauwelijks te geloven dat de stad die in het jaar 1820 een onooglijk plaatsje was met amper 800 inwoners, nu meer dan 700.000 inwoners telt. Het werd een textielstad met faam, in een licht golvend landschap met hoogteverschillen van iets meer dan 100 meter. De 21 kleine riviertjes die gekanaliseerd door de stad lopen waren noodzakelijk bij de textielverwerking. Na het invoeren van de Cockerill weefgetouwen ontstonden honderden textiel werkplaatsen verspreid over de stad. De textielnijverheid blijft nauw verbonden aan de familie Scheibler afkomstig uit Monschau. Deze familie vestigde zich rond 1852 definitief in de stad.
In 1920 stelden ze 14.000 personen te werk in hun fabrieken. Met Solidarnosc en Lech Walesa vanaf 1980 tot 1989 en de val van de Muur, kwam er een definitief einde aan het communisme in Polen. Het communisme verschafte wel voldoende middelen om in leven te blijven, maar ook niets meer. Een Barbiepop en een doos Legoblokjes aankopen voor de kinderen stond gelijk met een maandloon. De Poolse bevolking en industrie was onvoldoende voorbereid op deze plotse ommezwaai naar vrijheid en democratie en de goedkope import uit het Verre Oosten. Dit veroorzaakte een echte crisis in de textielsector, met als gevolg dat in 1996 de laatste textielfabriek failliet ging. In de periode 1996-2000 heerste er 35 % procent werkloosheid en leegstand van alle fabriekspanden, met totale verloedering tot gevolg.
Vernieuwing na teloorgang
Lodz bleef niet bij de pakken zitten en ondernam actie door op zoek te gaan naar buitenlandse bedrijven die zich in de leegstaande gebouwen wilden vestigen. Tegelijk gaven ze hun werklozen de mogelijkheid om deze gebouwen te restaureren. Ze zochten naar een middel om de troosteloze stad op te knappen en nodigden kunstenaars en ambachtslieden uit om de stad een andere aanblik te geven. Het resultaat is verbluffend, het werd een aangename levendige stad. Kunstenaars allerhande vestigden er zich en de stad bloeide als nooit tevoren.
Ontdek het nieuwe Lodz
Vlakbij Novotel bevindt zich Galeria Lodzka een prachtige winkelgalerij met 165 gespecialiseerde detailhandels, aangenaam om te wandelen en kennis te maken met de Poolse way of life. Met winkels die dagelijks toegankelijk zijn van 9.30 uur tot 21 uur, op zondag van 10 uur tot 20 uur. Raad of informatie nodig, behulpzame inwoners staan je graag in het Engels te woord. Bij de oudere bevolking lukt dit niet zo best, die moesten indertijd Russisch leren als tweede taal. Je ziet er op de brede boulevards evenveel westerse wagens rijden als in Belgi ë. Elegant geklede dames flaneren er voor de chicste boetieks en de iedereen lijkt er evenveel verslaafd aan zijn smartphone zoals in Belgi ë.
Op stap
Een stad verken je te voet, best aangenaam zoals in Lodz ongestoord wandelend op de brede verkeersvrije laan Piotrkowska. Af en toe klinkt er wel bel gerinkel, riksja’s met vooraan twee personen vorderen langzaam laverend tussen de wandelaars. Geen motoren, de traptechniek dient om dit praktische vervoermiddel voort te bewegen. Te voet of per riksja, het aanblik van een verscheidenheid aan bouwstijlen en allerhande kleine handelszaken maken het tot een echte belevenis. Nauwelijks vijf kilometer doorheen het centrum van de stad met tal van rustpunten, neem er de tijd voor. Bewonder een verscheidenheid aan gebouwen in ecclesiastische stijl, Renaissance en zelfs Art Nouveau. Zin in een snelle hap, geen probleem voor 2,50 euro schaf je een Big Mac aan. Een voortreffelijk Pools biertje kost je maximum 2 euro, al is het wel een halve liter. Wandelt men vanaf Pilsudskiego waar Novotel ligt richting zuiden op de Piotrkowskastraat dan komt men 800 meter verder aan de rechterkant een heus Frietkot tegen met het trotse opschrift Frytki Belgijskie. De uitbater draait bovenop de goudgele frieten een echte klad Belgische mayonaise.
Richting Manufaktura
Neem Piotrkowska in de andere richting noordwaarts vanuit Novotel en 200 meter verder aan de rechterkant tref je een boerenmarktje waar groenten, fruit, honing en jam te koop zijn. Daarachter ligt het sympathieke OFF Piotrkowska met zijn kunstenaars, knusse bars en kleinschalige verkoopstandjes met allerhande kunstvoorwerpen. Wat verder aan nummer 107 in Bloom Boutique presenteren plaatselijke ontwerpers unieke door hen zelf vervaardigde kleding. Eethuisjes vindt je wat verder met voedselspecialiteiten uit verschillende landen. Sla dan links “6Sierpnia 1/3” in en 20 meter verder zie je Narodowa waar ze meer Belgische bieren in assortiment hebben dan in veel befaamde Belgische herbergen. De Walk of Fame met verwijzingen naar befaamde sterren van het witte doek waaronder Roman Polanski, zijn wat verder op Piotrkowska in de stoeptegels verwerkt. Arthur Rubinstein werd er in brons vereeuwigd zittend achter zijn piano. Dan heb je al ruim meer dan 2 kilometer volkomen veilig door deze verkeersvrije straat gewandeld om even links in Roza’s passage de kunstig met spiegelscherven bewerkte gevels te bewonderen. Wandel verder tot aan het park en links zie je de gebouwen opdoemen van de Manufaktura.
Musea en Wetenschap
Manufaktura en omgeving moet je zeker bezoeken. Niet alleen voor de vele interessante winkeltjes. In en rond Manufaktura zijn er 3 musea. Op wandel naar Manufaktura wat verder dan de bronzen Rubinstein maar nog voor Roza’s passage, loont het de moeite om de zijstraat Wieckowskiego in te slaan en op nummer 36 het museum voor hedendaagse en experimentele kunst te bezoeken. Voor Wetenschap en technologie moet je in de omgeving van het ultramodern Fabryczna station zijn.
De twee naast elkaar gelegen centra dompelen je werkelijk onder in de wereld van wetenschap en techniek. Overal kom je met wat kennis van het Engels terecht. Het Cin ématografie museum herbergt een omvangrijke collectie van voorwerpen en is gevestigd in een voormalig paleis dat toebehoorde aan de textielbaronnen Scheibler. Dan hebben we het nog niet gehad over de Tweede Wereldoorlog en het leed dat de Polen en Joodse Polen overkwam. Het getto van Lodz en de vele herinneringen dompelen je onder in de verschrikkingen die zich ruim 75 jaar geleden voordeden. Lodz schenkt er ook veel aandacht aan.
Arthur Rubinstein
Deze pianolegende werd in 1887 in Lodz geboren en overleed in 1982 in het Zwitserse Genève. Arthur Rubinstein reisde heel Europa rond en had in 1904 een ontmoeting met de componisten Ravel en Saint-Sa ëns. Na de tweede wereldoorlog liet Rubinstein zich in 1946 tot Amerikaans staatsburger naturaliseren. De jood Rubinstein weigerde om na de Tweede Wereldoorlog ook nog maar een voet te zetten in Duitsland uit protest tegen het moorddadig naziregime. In 1928 componeerde Ravel het Boleroballet voor de Oekraïnse Ida Rubinstein een indertijd wel vrijgevochten mooie jonge dame.
Informatie over Lodz en Polen
In de lente, zomer en herfst kent Polen met zijn overwegend landklimaat zeer aangename temperaturen. Reden dat steeds meer Belgen een bezoek brengen aan dit veilige moderne land. De Poolse Dienst voor Toerisme aan de Renaissancelaan 20/bus 25 in 1000 Brussel verschaft alle informatie over bezoeken aan Polen. Telefoon 02-7400620. Kijk ook op www.polen.travel/nl.be . Deze dienst verstrekt interessante onafhankelijke informatie. Meer commercieel gericht is de website www.inyourpocket.com