Op zondag 28 april van 10 u tot 18 u kan je tijdens Erfgoeddag 2019 afzakken naar de Windekemolen (ook molen De Visscher genoemd), Pastoor De Vosstraat 47 (grens Scheldewindeke – Balegem). De Windekemolen rolt de zeilen open, hangt de feestvlaggen uit en zet zich in de wind. De molenaars en molengidsen gaan je graag met open armen ontvangen. Sluit je aan bij een van de vele rondleidingen. En luister naar het boeiend verhaal hoe de Windekemolen na restauratie opnieuw maalvaardig werd gemaakt. (Reporter 17)
De 19 de editie van Erfgoeddag ‘Hoe maakt u het?’ richt zich op het vakmanschap. Centraal staat het cultureel erfgoed van en over vakmanschap, meesterschap, leren en maken in Vlaanderen. Hoe maakt u het? Maar ook: Hoe maakt het je? En hoe houden we het in stand?De provincie Oost-Vlaanderen zette een paar jaar terug het sein op groen gezet om de Windekemolen te restaureren. Het plan was niet min. Op het plan stond het demonteren, het opnieuw plaatsen van de molen, het vervangen van onderdelen (gebinte, spoorstijlen, windpeluw,…), nazicht van onderdelen die beschadigd waren door insecten zoals de steenlijst en de trap, het reconstrueren van de gedemonteerde staart en balkon, het herstellen van het gevlucht, het draaivaardig maken van de molen en het maalvaardig maken van een steenkoppel. Kortom, de Windekemolen werd definitief van de ondergang gered.
Gedeputeerde Alexander Vercamer, peter van de Windekemolen, zat jaren verveeld met de mislukte restauratie in de jaren ‘80. De aannemer ging failliet en zo bleef de eigenaar van de molen, de provincie Oost-Vlaanderen, achter met een molen die helemaal niet bleek te werken. De restauratie was niet volgens de regels van de kunst uitgevoerd.
In 2011 keurde het provinciebestuur het restauratiedossier goed en stelde een architect aan. Er werd een restauratiepremie aangevraagd. Het dossier werd overgemaakt aan het Vlaamse Gewest. Het budget voor de restauratie was ingeschreven in het provinciaal budget voor 2014.
Een stuk geschiedenis
De eerste staakmolen werd voor 1822 gebouwd. Rond 1830 was de molen eigendom van baron Joseph-Bernard De Loen uit Brugge. Kort daarop werd de molen verkocht aan Leonard Van Der Linden, de pachtende molenaar in Scheldewindeke. Augustin De Bruycker werd in 1859 de nieuwe eigenaar. In 1910 brandde de molen af. Dankzij Hector De Visscher kwam er een nieuwe molen die aanvankelijk rond 1815 werd opgetrokken in het Henegouwse Marcq en in 1843 verhuisde naar Denderwindeke. Molen De Visscher (Windekemolen) werd in 1940 tijdens de oorlog zwaar beschadigd. De zonen van Hector De Visscher bleven de molen bemalen tot aan de verkoop in 1956. Graaf Michel-Alfred Isabel d’Ursel de Boussies kwam in het bezit van de Windekemolen. De graaf was ook al eigenaar van de Vinkemolen in Oosterzele. In 1975 werd de Windekemolen eigendom van de provincie Oost-Vlaanderen. In 1984 — 1988 volgde een grondige restauratie (met volledige demontage) door Walter Mariman uit Zele. Helaas, de werken leidden niet tot een goed werkende molen. De staak zakte zelfs door de zetel. In 1995 brak daarentegen de trap-balk. Op 6 oktober 2005 gunde de Bestendige Deputatie van Oost-Vlaanderen het lichten van het molenkot en het stapelen van onderdelen aan ‘t Gebinte Molenbouw bvba, met molenbouwer Johan De Punt uit Erpe-Mere. Deze werken werden uitgevoerd op 21 november 2005. Ook de voet (standaard, kruisplaten en schoren) werd gedemonteerd. Na een lange lijdensweg is de redding een feit, de Windekemolen staat er weer in al zijn eer en glorie.Weinig bouwwerken zijn zo lang met het Vlaamse landschap verbonden als de staakmolen. Dit oudste type windmolen werd zo goed als zeker in het graafschap Vlaanderen ontwikkeld in de twaalfde eeuw. De techniek ervan werd verspreid over West-Europa. Ook de Windekemolen is een beschermd monument (8 mei 1978). Maar, het werd al meer dan eens bewezen, dat volstaat niet om de toekomst van een molen veilig te stellen. Een windmolen is een precisie-instrument dat regelmatig moet draaien. Zo niet, treedt er snel verval op. Inwendig takelt hij af, en houtworm en boktor krijgen gemakkelijk de kans om op een niet-bereikbare plaatsen hun vernietigende werk te doen. Gelukkig heeft men in Oosterzele molenaars gevonden die de molen draaiende houden. Zo ook Peggy Van Hoeymissen en Bart Callebaut uit Balegem, die de molenaarscursus volgen én veel zin hebben om het eeuwenoud ambacht verder te zetten.
Let wel, op zondag 28 april is de molen zelf niet toegankelijk voor rolstoelen en kinderwagens. Het molenterrein is wel toegankelijk, maar is niet gehard. En leuk meegenomen, je kunt er een ‘Gijzelaarke’ drinken. Reporter 17