Op 12 augustus verspreidde N-VA-voorzitter Bart De Wever zijn startnota, een document dat de basis moet vormen voor de Vlaamse regeringsonderhandelingen. Met een korte passage over gemeentefusies: ‘We nodigen de gemeenten uit tot een omvattende fusieoperatie om voldoende bestuurskracht te behouden en verder te ontwikkelen.’ Tijdens de vorige legislatuur kon de Vlaamse overheid 15 gemeenten verleiden om vrijwillig te fuseren. De Tijd stelde onlangs een rapport op van gemeenten die beter zouden fuseren. De Tijd stelt drie graadmeters voor: het aantal inwoners, de schuldenlast en de budgettaire ruimte om te investeren, de zogenaamde autofinancieringsmarge. E én van de gemeenten die volgens het rapport moet fuseren, is Oosterzele.
Oosterzele telt 13.546 inwoners. Kleine gemeenten zouden schaalgrootte en expertise missen om alle opgelegde taken goed te kunnen uitvoeren. Onderzoekers van Vives (het Vlaams Instituut voor Economie en Samenleving) leggen de ondergrens op 15.000 inwoners. Daarnaast blijkt uit het rapport dat de schuld per inwoner van Oosterzele 1.814 euro bedraagt. De Tijd hanteert cijfers uit 2017, momenteel bedraagt de schuld per Oosterzelenaar 1.635 euro. Het derde criterium gaat over de financi ële gezondheid van de gemeenten, de zogenaamde autofinancieringsmarge. Dat toont hoeveel budget een gemeente heeft wanneer de leninguitgaven afgetrokken worden van wat een gemeente overhoudt uit de dagelijkse werking. Kortom: kan de gemeente op korte- en langetermijn haar schulden aflossen? In Oosterzele bedraagt de beschikbare budgettaire ruimte per inwoner slechts 21 euro. Het blijkt dat Oosterzele bij elke parameter een lage score behaalt en zij daardoor het archetype zijn van een gemeente die moet fuseren, althans volgens het rapport van De Tijd.
‘De Tijd heeft enkel de cijfers van de jaarrekening van 2017 gehanteerd. Een jaarrekening is slechts een momentopname. Er werd immers geïnvesteerd in de aankoop van de gronden van de grootbewijk, alsook waren er aquafininvesteringen. In 2018 werden deze gronden verkocht en waren er minder aquafinwerken. Bijgevolg ziet de jaarrekening van 2018 er volledig anders uit. De Tijd vergelijkt appelen met peren. Een rekening is een dynamisch gebeuren en moet in de volledige context bekeken worden. Meestal zit de waarheid zoals in Oosterzele tussenin waarbij de evolutie in de rekeningen positief is en onze financi ële situatie gezond is. We werken ook veel met de centen van onze mensen. Daarom werden we ook herkozen om ons kartelakkoord — beleidsprogramma 2019-2025 uit te voeren.’ reageert het college van burgemeester en schepenen.
Fractieleider van Open Vld Plus, Filip Michiels, reageert scherp: ‘Vooreerst is de startnota van Bart De Wever slechts een vertrekpunt voor de onderhandelingen voor een nieuwe Vlaamse Regering. . In elk geval is het zo dat uit de cijfers die de “De Tijd” aanhaalt, de slechte financi ële situatie van de gemeente wordt bevestigd. Oosterzele is in Oost-Vlaanderen de gemeente met de hoogste schuld per inwoner (1814 euro). In heel Vlaanderen zijn er slechts een 8-tal gemeenten die een nog hogere schuldgraad hebben. Dit bevestigt dat de bemerkingen van de voorbije jaren van onze Open Vld plus-fractie hierover dus h éél terecht zijn. Want met de financi ële gezondheid van Oosterzele gaat het niet goed. Er is slechts een budget van € 21,5 per inwoner beschikbaar voor de dagelijkse werking, na aftrek van de leninguitgaven. Geen enkele Oost-Vlaamse gemeente doet slechter. En slechts 4 gemeenten in heel Vlaanderen hebben nog minder ruimte. Zoals reeds aangegeven bij een eerste bespreking van het bestuursakkoord, wordt het een hele uitdaging om met dit budget een haalbare meerjarenplanning te schrijven. Het geld is echt zo goed als volledig op. Los van de fusie, is het maar de vraag welke gemeente wÃl fusioneren met Oosterzele, net omdat onze gemeente momenteel zo’n torenhoge schuldgraad heeft. Dan ben je niet meteen een bekoorlijke bruid. Wij zijn met Open Vld plus ook voorstander om een eventuele fusie in alle transparantie voor te bereiden. Wij willen inspraak, van de bevolking en van de oppositie. Niet alleen aan het einde van een proces. Alleen zo kan je een gedragen verhaal schrijven.’
Na de gemeenteraadsverkiezingen werd een burgemeestersmarathon georganiseerd op radio 2. Burgemeester Johan Van Durme gaf destijds een kwinkslag naar het onderwerp: ‘Wij voelen ons als een onderdeel van de Vlaamse Ardennen. Wij voelen ons daarom nauw aangesloten bij Sint-Lievens-Houtem. Indien er een fusie zou zijn, hebben we zelfs een naam: Sint-Lievens-Oosterzele.’ Zijn uitspraak was destijds eerder een boutade meldt Johan Van Durme: ‘Sint-Lievens-Oosterzele was een boutade samen met collega Lieven Latoir op radio 2. We wachten rustig de regeringsverklaring af van Vlaanderen en de politiezoneshervorming van de federale overheid. Samenwerking in onze regio zal altijd effici ënt en kostenbesparend zijn maar het contact met onze burger mag niet verloren gaan bij grootschalige fusies.’