Geraardsbergen. Sinds 2017 is het mogelijk om via het door de gemeenteraad goedgekeurde reglement voor renovatietoelage voor handelspanden een subsidie aan te vragen van maximum €10.000 voor de renovatie van de gevel of de herinrichting van de commerci ële ruimte. De bedoeling is om de leegstand tegen te gaan en de leefbaarheid te versterken. E én van de voorwaarden is dat het handelspand in het kernwinkelgebied ligt.
Luc Swartebroeckx van Weerbaar Geraardsbergen vroeg aan de stad Geraardsbergen de lijst op van handelspanden die van de subsidies konden genieten. Het gaat om 21 panden die van het stadsbestuur samen €75.000 kregen. Uit onderzoek van Luc Swartebroeckx blijkt dat er 7 aanvragen reglementair niet in orde zijn omdat het om panden gaat zonder commerci ële activiteiten. Daarnaast zijn er nog een aantal handelszaken die buiten het kernwinkelgebied ligt. Luc Swartebroeckx: ‘E én pand ligt zelfs in Erpe-Mere en niet in Geraardsbergen.’ Er zou op zijn minst €38.000 aan subsidies uitgekeerd aan handelaars die met het reglement niet in orde zijn.
Volgens bestuurssecretaris van de Dienst Economische Zaken van de Stad Geraardsbergen Annemieke Van Laethem is er helemaal gaan sprake van fraude, maar heeft Luc Swartebroeckx de verkeerde lijst gebruikt. ‘Iedere aanvraag werd afgehandeld conform het reglement.’
Op 23 mei 2017 keurde de gemeenteraad het reglement renovatietoelage voor Geraardsbergse handelspanden goed. Het stadsbestuur had met deze beslissing als doelstelling tot ‘het waarborgen en versterken van de leefbaarheid in het stedelijk milieu, met inbegrip van het versterken van kernwinkelgebieden’. Het College van Burgemeester en Schepenen had enkel het kernwinkelgebied voor ogen, meer bepaald: De Markt (niet achter de kerk), de Brugstraat, de Grotestraat, de Adamstraat, de Lessensestraat (van aan de Grotestraat tot aan het Stationsplein), de Oudenaardsestraat (van over de brug tot aan de Grotestraat), het Stationsplein, de Begijnhofkaai en de Kaai. De stad voorziet een budget in de stadsbegroting.
Lijst met handelszaken
Geraardsbergen kampte toen met een leegstand van 8,8%, terwijl het Oost-Vlaams gemiddelde slechts 7,3% is. Om de leegstand tegen de gaan werd de renovatietoelage ingevoerd. Het premiestelsel is voorzien voor de renovatie van de voorgevel en het verbeteren van de commerci ële ruimte. De uit te voeren werken komen voor maximaal €10.000 (excl. BTW) in aanmerking voor de subsidie. De periode om van het premiestelsel te kunnen genieten loopt af op 31 december 2020. Uiteraard zijn er in het reglement tal van voorwaarden en beperkingen vastgelegd.
Luc Swartebroeckx van Weerbaar Geraardsbergen vroeg de lijst met handelspanden aan het stadsbestuur op die van het premiestelsel renovatietoelage voor Geraardsbergse handelspanden konden genieten. Tot nu toe kregen 21 handelszaken een subsidie voor de renovatie of de verbetering van hun commerci ële ruimte vari ërend tussen de €2.776 en de €8.000, waarvan de helft door de stad Geraardsbergen werd betaald en de andere helft door de Vlaamse overheid. Het totale subsidiebedrag dat door de stad tot nu toe werd uitgekeerd, bedraagt ongeveer €75.000.
Onrechtmatig uitgekeerde subsidies
In de lijst van de handelspanden die van een subsidie konden genieten, staan adressen van de handelspanden zelf en van de uitbaters en zaakvoerders wiens panden binnen het kernwinkelgebied liggen. Maar uit onderzoek van Luc Swartebroeckx blijkt dat er op de lijst ook adressen van zaakvoerders staan wiens handelspand buiten het kerngebied gelegen is. ‘Hoe kunnen zij dan van een subsidie genieten?’ vraagt Luc Swartebroeckx van Weerbaar Geraardsbergen zich af. Hij voegt eraan toe: ‘Deze werkwijze strooit, al dan niet moedwillig, verwarring en wekt derhalve argwaan op.’
Zo is er een handelaar die subsidies heeft ontvangen voor handelspanden die o.a. in Ophasselt en Ternat liggen, dus buiten het kernwinkelgebied, zoals het subsidiereglement voorschrijft. Dat is ook het geval voor handelspanden gelegen op de Astridlaan en in de Gasthuisstraat. Wordt er dan te slordig om gesprongen met de voorwaarden zoals het reglement voorschrijft? Luc Swartebroeckx: ‘Ik denk dat er te slordig is omgesprongen met de voorwaarden gestipuleerd in het reglement. Dat kost de Geraardsbergenaar wel wat geld. Uit mijn berekeningen blijkt dat er op zijn minst €38.000 aan subsidies werden uitgekeerd aan handelaars die met het reglement niet in orde waren.’
Ondoorzichtige communicatie
Uit onderzoek van Luc Swartebroeckx blijkt dat er 7 aanvragen reglementair niet in orde zijn omdat het om panden gaat zonder commerci ële activiteiten. Daarnaast zijn er nog 11 handelspanden die de stedelijke aantrekkingskracht niet verhogen en de handelsfunctie in Geraardsbergen versterken, (zoals dit bepaald is in artikel 2) of die buiten het kernwinkelgebied liggen zoals gestipuleerd in artikel 6. Luc Swartebroeckx: ‘E én pand ligt zelfs in Erpe-Mere en niet in Geraardsbergen.’ Luc Swartebroeckx vraagt zich luidop af of de stad Geraardsbergen de subsidies gaat terugvorderen omdat de dossiers niet voldoen aan de reglementaire voorwaarden.
Tot slot beklaagt Luc Swartebroeckx er zich over dat de communicatie over de toekenning erg verwarrend en ondoorzichtig is. Zo staat op de lijst van toegekende subsidies duidelijk het adres van de handelspanden, maar uit een reactie die de voorman van Weerbaar Geraardsbergen kreeg, blijkt dat het niet enkel om adressen van handelspanden gaat maar ook om adressen waar de maatschappelijke zetel is gevestigd. ‘Het stadsbestuur blinkt alweer uit in slordigheid en onnauwkeurigheid, terwijl het transparantie zo hoog in het vaandel voert.’
‘Er is helemaal geen sprake van fraude.
Volgens bestuurssecretaris van de Dienst Economische Zaken van de Stad Geraardsbergen Annemieke Van Laethem is er helemaal gaan sprake van fraude, maar wordt de verkeerde lijst gebruikt. ‘De heer Swartebroeckx heeft een lijst van de begunstigden gevraagd en gekregen. Je begrijpt dat een begunstigde iets anders is als het handelspand. De begunstigde is de eigenaar (rechtspersoon of natuurlijke persoon) die de uitkering van de subsidie verkregen heeft voor de renovatie van een handelspand in het centrum.’
Op de lijst die Annemieke Van Laethem staan de adressen van de handelspanden die van de subsidies hebben kunnen genieten. Alle adressen die op de lijst staan liggen in het kernwinkelgebied, zoals in het reglement staat. ‘Alle dossiers zijn opgevolgd conform het reglement. Ook de uitbetaling van de premies werden gecontroleerd,’ laat Van Laethem weten. Ze voegt er nog aan toe: ‘Als lokaal bestuur hebben we de 150.000 euro betaald en ontvingen van Vlaanderen de 75.000 euro terug die we verkregen voor deze premie. Hierbij ook de vermelding dat Vlaanderen uiteraard ook de nodige controle heeft gedaan alvorens het bedrag aan Geraardsbergen uit te betalen. Wat nogmaals aangeeft dat er niets verkeerd is gebeurd door.’
Kroniek van een aangekondigde beschadiging
Luc Swartebroeckx blijft met twijfels zitten: ‘Toen ik in het kader van de Wet Openbaarheid van Bestuur een lijst vroeg van de begunstigden van een renovatiesubsidie voor handelspanden in het kernwinkelgebied kreeg ik een lijst van adressen keurig opgesomd in een kolom met als titel: handelspanden. Ik heb toen een mail naar de stadsdiensten gestuurd met de uitdrukkelijke vraag of het wel over de handelspanden zelf ging en niet de adressen van de uitbaters of eigenaars ervan.
Toen ik geen antwoord kreeg ben ik zelf op onderzoek gegaan.
Daaruit bleek dat verschillende van die adressen gelinkt konden worden met handelspanden ruim buiten het kernwinkelgebied alsook met een aantal verenigingen waar de lokale politiek prominent aanwezig is. Nog steeds zonder antwoord op mijn voornoemde mail vraag ik vervolgens, alweer op grond van openbaarheid van bestuur, ditmaal uitdrukkelijk naar de adressen van de gesubsidieerde handelspanden zelf. Tot op heden zonder antwoord.
Gisteren 5 maart, 12 dagen na mijn aanvankelijke mail, krijg ik dan toch nog een antwoord: ‘de adressen zijn inderdaad niet van handelspanden zoals oorspronkelijk door de stad medegedeeld, maar van maatschappelijke zetels…’ En dan volgt het orgelpunt: terwijl mijn offici ële vraag, ingediend op grond van openbaarheid van bestuur, nog steeds onbeantwoord blijft, krijgt de pers als bij wonder de lijst met handelspanden w él in handen…
Eerst verkeerde informatie verstrekken, vervolgens bewust informatie achterhouden om het nadien vakkundig aan de pers te lekken: het manoeuvre om mensen in diskrediet te brengen is pijnlijk duidelijk. Alle documenten ter zake werden ter staving aan de redactie bezorgd.’
Julien Borremans