In het Rijksarchief Ronse vindt men een authentiek document uit december 1230. Daaruit blijkt dat de abt van Ename en het Kapittel van Kamerrijk akkoord gaan om de parochie Scheldewindeke op te splitsen en Oosterzele te laten fungeren als een zelfstandige parochie. Deze beslissing is ingrijpend geweest voor de parochiale geschiedenis van Oosterzele. Veel generaties hebben er tot heden gemeenschappelijk religieus en kerkelijk leven gedeeld. (Reporter 17, foto’s Danny De Lobelle)
Enkele merkwaardige data:
1230 : eerste kerk.
1580 — 1584: golf van verwoestingen door voorbijtrekkende soldaten.
1712: heropbouw van de toenmalige kerktoren. De diensten werden gehouden in de huiskamer van het kasteel Smissenbroeck.
1725: Eerste grote kerkklok ‘Sint — Rochusklok’, eertijds door Fransen geroofd en opnieuw gegoten op kosten van de abdij van Ename, nadien Mariaklok genoemd.
1726: plaatsen naaldtoren.
1789: bouwcontract orgel door de befaamde Gentse orgelbouwer L.B. Van Peteghem.
1827: bouwvallige kerk wordt afgebroken.
1827 — 1830: Oosterzelenaars bouwen zelf hun kerk.
1830: op 11 mei wordt de nieuwe kerk ingewijd door mgr. Johannes Van de Velde.
1940: op 15 november wordt de torenspits zwaar beschadigd door een orkaan.
1950: de kerk krijgt een nieuwe torenspits en een nieuw uurwerk.
1958: het dak wordt hersteld, de vloer van het koor her gelegd, elektrische leidingen worden vernieuwd, de kerk wordt herschilderd.
1968: grote herstellingswerken met onder andere toren- en dakbedekking.
1978: nieuw elektrisch aangedreven torenuurwerk met verlichte wijzers en uur-nummers.
1980: 750 — jarig bestaan wordt feestelijk gevierd.
1994: restauratiewerken.
Predikstoel en Doopvont
De predikstoel in empirestijl (1830) is een schenking van de markies, burgemeester, senator Charles Joseph Marie Ghislain Rodriguez de Evora y Vega. De doopvont dateert eveneens van 1830. Het voetstuk draagt de wapenschilden van de Markies van Rode en van de familie de Draeck en heeft volgend inschrift: illustrissima vidua Marchionis de Rodes nata baronissima de Draeck met dedit consecrationis hujus ecclesisiae hac XI mensis maii anni MDCCCXXX’. Vertaling: hare edelheid de weduwe van Markies van Rode geboren barones de Draeck, schonk mij bij de wijding van deze kerk 11de der maand mei van het jaar 1830’.Van Peteghem-orgel
Het orgel werd gebouwd in 1789 door Lambert Benoit Van Peteghem, één van de telgen van het befaamde Gentse orgelmakergeslacht. Toch zal het duren tot in 1793 — 1794 vooraleer het doksaal wordt gemaakt en het orgel wordt geplaatst. Het doksaal en de orgelkast werden vervaardigd en geplaatst door G. Van Peteghem, schrijnwerker uit Scheldewindeke. We citeren uit het contract opgemaakt in 1793: ‘…Specificatie van G. Van Peteghem schrijnwerker tot Scheldewindeke over gedaen aerbeyt leveringhe ende verschot van gelde ten dienste van de kercke van Oosterzeele door ordannantie vanden Eerw. Heer Pastor ende kerckmeesters ende voerdere regeerders der selve kercke als volgt…voor eerst den 6 augustus 1793 gelevert eenen oogsal met eene oorgelkasse daer bij met al sijn toebehoorten van materiaelen voor heerst van arbeyt & snijwerck en het gebruycken van het gewante’. Uit de kerkrekeningen blijkt ook dat de Van Peteghems 25 dagen in Oosterzele hebben gewerkt aan het orgel met twee manualen of klavieren, bestaande uit een Hoofdwerk en een Positief.
In 1827 wordt het oude kerkschip afgebroken en wordt de nieuwe kerk langs de oostzijde van de bestaande toren opgetrokken. De bouwwerken duurden tot 1830. Het orgel wordt herplaatst, en Van Peteghem onderhoudt het orgel tot 1843. Op 4 maart 1980 wordt het orgel als monument beschermd en kon de Kerkfabriek van Oosterzele overgaan tot de planning en financiering van de restauratiewerken. Er werd jaren geduld uitgeoefend, het lange wachten loonde. In november 2015 werd het vakkundig gerestaureerde Van Peteghem-orgel door Kerkraad Oosterzele in de kijker gezet met een inzegening door deken Amand De Cock, inhuldigingsconcert, meesterlijk ingespeeld door Luk Bastiaens. Het orgel werd gerestaureerd naar de toestand en samenstelling anno 1793. Hopelijk blijft het orgel klinken in de Sint — Gangulfuskerk.
Glasramen
De glasramen in de Sint — Gangulfuskerk werden geschonken door belangrijke personen, figuren in Oosterzele. Een ding weten we zeker, ze waren de kerk zeer genegen en met alle vezels verbonden aan het gemeentelijk- en parochiaal leven. De kunstig vervaarde glasramen werden geschonken door notaris August Bouckaert — Nathalie Mertens, deken Omer Van Den Abbeele, Jonkheer Georges Bouckaert — Feldheim, Familie Bouckaert, burgemeester Karel Janssens, pastoor De Raedt, raadsheer Oscar Janssens, Jonkvrouw Margareta Bouckaert — Feldheim. Het brandschilderen is een vorm van glaskunst én vakmanschap. Een levendig spel van licht. De glasramen beelden religieuze onderwerpen uit en worden op keurrijke manier afgebeeld. Te koesteren religieus erfgoed. Reporter 17
