Koloniaal monument ‘den olifant’ zorgt weer voor irritatie: ‘Maak er een monument van dat verbindt.’


Geraardsbergen. De olifant in op de flanken van de Oudenberg zorgt andermaal voor controverse. “Het koloniale monument aan het Grupellopark is een eerbetoon aan een periode van gruwelijke misdaden”, zegt Nick Dobbelaere van PVDA Geraardsbergen. “Het is anno 2020 compleet ongepast om het in zijn huidige vorm te behouden. Laten we van ‘den olifant’ een monument maken dat mensen verbindt.”

Koloniaal monument in het Grupellopark
Aan de voet van het steile Grupellopark op de Oudenberg in Geraardsbergen staat een standbeeld van een trompettende olifant. Het is een eerbetoon aan de overleden Congopioniers. Na de oorlog stemde de gemeenteraad in met de oprichting van een koloniaal monument. Het gedenkteken zou in het stadspark opgericht worden als aandenken aan de Geraardsbergenaars, gevallen in dienst van de beschaving. Het beeld refereert naar de pioniers die tussen 1885 en 1908 het leven lieten in Congo. Tijdens deze periode gingen de acolieten van Leopold II stevig te keer in Congo-Vrijstaat. Er vielen miljoenen doden.

Ilse Roggemans (N-VA) meent (Nuus 7/03/2019) dat het standbeeld in het Grupellopark moet blijven. ‘Het monument van de Olifant in Geraardsbergen heeft zijn plaats. Dit monument heeft niets te maken met de gruwelijkheden die destijds plaatsvonden in Belgisch Congo. Het is een kunstwerk van Theophile l’Haire, ter nagedachtenis van de overleden Geraardsbergse kolonialen. Het verwijst niet naar Leopold II.’

‘Maak er een monument van dat verbindt.’
“Gevallen in dienst van de beschaving”, staat erop. Woorden die vandaag niet meer kunnen, vindt PVDA Geraardsbergen. “Die ‘beschaving’ betekende in de praktijk dat naar schatting tien miljoen Congolezen werden vermoord. De Geraardsbergse kolonialen werkten mee aan dat stuk lelijke geschiedenis van ons land. “Dit eerbetoon aan het misdadige koloniale verleden van ons land heeft geen plaats meer in onze samenleving van vandaag”, aldus Nick Dobbelaere.
Maar moet die olifant daarom weg? “Neen”, vindt de PVDA eveneens. “We mogen dat verleden niet verzwijgen. Maar in zijn huidige vorm kan het monument niet blijven staan. We moeten iets anders doen met die olifant.”
“Waarom niet er een monument voor de vermoorde Congolese slachtoffers van maken, of een kunstwerk dat een verhaal van verbinding brengt tussen verschillende gemeenschappen? Laten we ook zeker de Afrikaanse gemeenschap in Geraardsbergen betrekken bij de herbestemming van dit overblijfsel van een fout verleden”, zegt de voorzitter van PVDA Geraardsbergen.

“Overal ter wereld komen mensen op straat tegen racisme en discriminatie. Het is tijd om ook in eigen boezem te kijken en echt komaf te maken met denkbeelden die we in 2020 niet meer willen”, besluit Dobbelaere.

Julien Borremans