Open brief: waarom het Actiecomit é Den Dok Blijft! het participatieproject ‘Den Bleek’ verlaat


Geraardsbergen. Het actiecomit é vertrekt, zoals vele anderen reeds voordien deden, uit het overleg van Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen rond het project Den Bleek. In een open brief motiveren de medewerkers van het Actiecomit é Den Dok Blijft hun beslissing en leggen ze tevens een aantal beleidsaccenten.

Het Actiecomit é Den Dok Blijft!, opgericht nadat half januari 2019 het Geraardsbergse stadsbestuur onverwachts bekend maakte het openluchtzwembad na de ‘winterstop’ niet meer te heropenen, besloot om na de ‘inspiratiedag’ van juni 2019, tot het participatietraject over de herinrichting van de site ‘Den Bleek’ toe te treden.

Participatietraject[1] dat aangekondigd werd als denkproces om te komen tot een nieuwe inrichting van de hele site ‘Den Bleek’. Nieuwe inrichting waarbinnen we als actiecomit é het openluchtzwembad wensten te behouden. Behoud van het openluchtzwembad dat perfect complementair is met een nieuwe inrichting van de andere delen van de site ‘Den Bleek’.

Als we terugblikken op de voorbije bijeenkomsten van de kerngroep Den Bleek, in het bijzonder het laatste kerngroep overleg, kunnen  we als actorengroep Actiecomit é Den Dok  Blijft! niet anders dan besluiten dat we niet langer deelnemen aan de werkzaamheden van de kerngroep opgericht binnen het participatietraject ‘Den Bleek’.

Tijdens het traject ervoeren we vele ontgoochelingen:

  • de ontdekking dat het hele participatietraject geen open en breed denkproces was om de hele site opnieuw in te richten, maar werd opgestart als onderdeel van het onthardingsdossier (met het oog op de toekenning van een onthardingssubisdie aan het stadsbestuur);
    Onthardingssubsidie die al half mei 2019 aangevraagd was, zo’n maand voor de ‘inspiratiedag’;
  • het — spijts de vrolijke verklaringen tijdens de ‘inspiratiedag’ (àlles is mogelijk!) – strikt door het stadsbestuur opgelegde kader van het hele participatietraject.

Kader dat kort samengevat kan worden als ‘àlles is mogelijk, behalve zwemactiviteiten en inzet van stadspersoneel’ Voor velen is de opdracht van deze participatiegroep niet  geweten of onduidelijk, wat erop wijst dat het participatiekanaal maar door een kleine groep is gekend of wordt benut.

In recente communicatie van Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen, dat de opdracht kreeg om dit participatietraject uit te werken en uit te voeren, wordt met geen woord gerept over dit strikt opgelegde kader[2];

  • de vrij ongelukkige wijze van communiceren, waarbij het leden van de kerngroep verboden of ontraden werd om met elkaar te communiceren. Alle communicatie diende te gebeuren via een door Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen beheerd e-mailadres met alle gevolgen van dien inzake transparantie;
  • het neutraliseren van opmerkingen en vragen bij het opmaken van de ‘offici ële’ verslagen van de bijeenkomsten van de kerngroep;[3]
  • het negeren van de vraag van de jeugdraad om het zwembad minstens een jaar lang open te houden om tijdens dat jaar alternatieven voor de sluiting te onderzoeken;
  • het quasi doodzwijgen van het vertrek uit de kerngroep van verschillende leden van de kerngroep;
  • het door RLVA zelf communiceren over de werkzaamheden zonder dit af te toetsen met de kerngroep;

Toch bleven we als actiecomit é tot nu telkens opnieuw verder actief deelnemen aan de werkzaamheden van de kerngroep, met steeds als betrachting erover te waken dat ons openluchtzwembad weer opent. De discussies  en pijnpunten  tijdens de kerngroepvergaderingen draaiden (terecht) steeds rond het gemis van het zwemgebeuren in open lucht. [4]  De noodzaak aan waterrecreatie die er echt toe doet, natuur- en sportbeleving en beweging in de open lucht. Naast aandacht voor veilige mobiliteit en verbinding, een centrale ontmoetingsplaats in de stad, (her)bestemming van het dokhuis, de Meersen en waterbeheersing.

Was er ten tijde van de beslissing over de sluiting van Den Dok inspraak geweest, of toch tenminste een goed onderbouwde argumentatie en communicatie rond de sluiting van ‘Den Dok’, dan zou er een heel andere denkoefening kunnen gebeurd zijn.
Dit is een heel bittere pil voor ons.[5]

Dat de sluitingsbeslissing hals over kop genomen werd, blijkt onder meer ook uit de inspiratietekst ‘Stad met profiel’[6] van het Meerjarenplan 2020-2025, verschenen op de site van de stad Geraardsbergen, nà de mededeling van het sluiten van Den Dok, waarin nog sprake is van volgende voorstellen voor Den dok: onderhoudswerken, investeren in een nieuwe kuip, leidingen en verwarmingsinstallatie, douches, nieuwe lockers, energiezuinige maatregelen.

De conceptnota zoals die voorligt leest voor sommigen misschien als po ëzie, voor anderen zijn het holle woorden. Wat ons betreft bieden de bewoordingen ‘evolutief’, ‘voortschrijdend inzicht’, … te weinig perspectief of garantie op het daadwerkelijk heropenen van het openluchtzwembad. De vraag rijst of deze woorden in de (nabije) toekomst nog iets te betekenen zullen hebben, gezien het niet de eerste keer is dat mooie zaken op papier gezet worden zonder dat er verder gevolg aan gegeven wordt. Dat er bovendien helemaal geen lessen getrokken worden uit de hittegolven van deze zomer en de covid-19-pandemie, stuit ons ook tegen de borst.

Het openhouden van het zwembad, dat mits beperkte aanpassingen op een ecologische en milieuvriendelijke manier ingericht kan worden (chloorarm of via biologische filters), omgeven door een  groene, sportieve en recreatieve zone, midden in het stadscentrum en voor iedereen toegankelijk, zou een meerwaarde betekenen voor de stad en het samenleven in de stad. [7] De stad die meer en meer gebukt gaat onder de warmer wordende zomers.

Inwoners die meer en meer geconfronteerd worden met armoede die hen de middelen ontneemt om buiten het centrum ontspanning te zoeken. Wij blijven overtuigd dat de herinrichting van de site Den Bleek perfect combineerbaar is met het behoud van Den Dok als openluchtzwembad. De conceptnota die nu voorligt, biedt hieromtrent echter geen garanties. We zien ook geen enkele reden om in afwachting dat er daadwerkelijk begonnen wordt aan het eigenlijke herinrichten van de site, Den Dok niet te heropenen.
De werken zelf — eens ze zouden beginnen – kunnen bovendien op een dusdanige manier georganiseerd worden dat tijdens de werken Den Dok open kan blijven. We zullen buiten de kerngroep verder blijven ijveren voor een sociale, groene en gezonde samenleving en blijven de hand hiervoor uitsteken.[8]

Actiecomit é Den Dok Blijft!

[1] Participatieproject dat zowel vooropgesteld werd in de op 14 mei 2019 ingediende ontharding subsidieaanvraag als in het op 10 september 2019 uitgevaardigde Ministerieel Besluit tot toekenning van de subsidie.

[2] https://www.rlva.be/landschapskrant

[3] De kerngroepverslagen werden geschreven uitgaande van of rekening houdend met het ‘kader’ en geven maar een fractie weer van de kritische bemerkingen/interacties. Door gebrek aan duiding is het traject voor buitenstaanders moeilijk te volgen of te begrijpen. De werkzaamheden van de groep verliepen allesbehalve van een leien dakje en zeker niet altijd even vriendelijk.

[4] De Gavers als alternatief gaat niet op. Het provinciaal domein beschikt over een traditioneel gesloten zwembad. Bovendien is het allesbehalve evident om als bewoner van het centrum van Geraardsbergen het provinciaal domein te bereiken, zeker voor de minder mobiele inwoners van onze stad.

[5] De toen door het stadsbestuur aangehaalde argumenten zijn ondertussen allen ontkracht. De financi ële situatie van de stad Geraardsbergen laat nu, omwille van gevoelige fondsenstromen vanuit de Vlaamse overheid, net toe om het openluchtzwembad in haar volle glorie te herstellen (want kaderend binnen cultuur, sport en jeugd, en beheer van open ruimte). De continue aanwezigheid van water in de kuip, bewijst dat er van een lek geen sprake is. Net zoals het ontbreken van chloorsporen in het bodemonderzoek van het terrein (onderzoek tijdens hetwelk alle installaties in goede staat werden bevonden).

[6] https://www.geraardsbergen.be/inspiratienota

[7] De site Den Bleek met inbegrip van het zwembad is een geklasseerd landschap sedert 1942 — het zwembad is er destijds gekomen vanuit de bekommernis te zorgen voor het  geestelijk en fysiek welzijn van de bevolking — een zorg die meer dan ooit actueel is — er is nood aan openbare openlucht zwemplaatsen.

[8] Het openhouden/heropenen van het openluchtzwembad  past ook perfect binnen de 5 prioritaire doelstellingen die zijn vooropgesteld  voor de toekomst van onze stad: Samen inzetten op meer ontmoeting – Zorg dragen voor elkaar en samen armoede en kwetsbaarheid aanpakken – van Geraardsbergen en bruisende, levende en leefbare stad maken  –  De communicatie tussen stad en burgers versterken  –  Kind en jeugdvriendelijke stad.