Dinsdag 20 oktober 2020 – Vandaag, 20 oktober 2020, overhandigt gedeputeerde Annemie Charlier, bevoegd voor Erfgoed, het eerste stekje van de Vollanderboom van Zottegem aan Vlaams minister voor Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele.
Om de Vollanderboom verder te laten bestaan, nam Provincie Oost-Vlaanderen honderd stekjes van de monumentale populier. De Provincie biedt deze nu aan omwonenden aan met de uitnodiging om ze op een goede plaats opnieuw te planten.
“Het eeuwenoude genetisch materiaal van de Vollanderboom blijft op die manier verder leven. Dat is goed voor de diversiteit en het voortbestaan van de soort. Was dit houtig erfgoed een stenen monument geweest, dan hadden we dit bij schade toch ook gerestaureerd? We zijn fier op dit baanbrekende nieuwe erfgoedbomenproject.”
Annemie Charlier, gedeputeerde bevoegd voor Erfgoed
Monument tegen de vlakte
Op 9 februari sneuvelde de monumentale Vollanderpopulier in de storm Ciara. Maar hij ging niet definitief verloren. Na de onfortuinlijke val verzamelde Stad Zottegem stekken en poten van de honderdjarige populier en plantte die terug op de oorspronkelijke locatie. Provincie Oost-Vlaanderen nam bovendien het initiatief om honderd stekken te vermeerderen. Sinds dit jaar zet het provinciebestuur binnen het erfgoedbeleid immers in op het behoud van bedreigde ‘veteraanbomen’.
“Moest de oude Vollander kunnen praten, je zou wel wat te weten komen! Iedereen heeft er zijn verhaal, zijn eigen binding mee. Ciara mag de majestueuze boom dan wel omgelegd hebben, de Vollander leeft verder in de harten van alle Zottegemnaars. Dankzij dit project van de Provincie Oost-Vlaanderen kan hij ook letterlijk verder leven en mensen blijven verbinden. Alle stekjes zijn klaar om zich te verspreiden en elk hun eigen verhaal te vertellen, dat is d é manier om de oude Vollander te blijven koesteren.”
Matthias Diependaele, Vlaams minister van Onroerend Erfgoed
Het bomenproject van Provincie Oost-Vlaanderen
De depotconsulenten van de Provincie Oost-Vlaanderen verzamelen en vermeerderen genetisch materiaal van waardevolle bomen, ‘veteraanbomen’. Dat kunnen bedreigde, zeldzame of heel oude bomen zijn of bomen die beschermd zijn. Denk maar aan de eeuwenoude knotlinde op het kerkplein van Massemen of recent nog de grote bruine beuk in Waasmunster. Ze doen dat door enten, stekken of door zaden te verzamelen, in samenwerking met specialisten van Regionale Landschappen, het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO), Inverde, de Vlaamse Overheid (Onroerend Erfgoed), boomverzorgers en lokale besturen. Ze registreren die in het provinciaal erfgoeddepot in Ename en kweken die op in provinciaal domein Het Leen in Eeklo. Als de originele boom sterft door ouderdom, ziekte of een calamiteit zoals een storm, dan biedt de Provincie het plantgoed aan. Afhankelijk van de situatie plant men dan een nieuwe, maar genetisch zelfde boom terug op de oorspronkelijke plaats, of op een andere, betere plaats.
Op die manier verschijnt niet alleen opnieuw een boom in het straatbeeld, maar blijft het eeuwenoude genetisch materiaal verder leven. Door oude rassen terug te introduceren en hun genetische diversiteit te bewaren, kan een soort zich ook beter beschermen tegen de effecten van de klimaatverandering.
Dit project van het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen past binnen het onroerenderfgoedbeleid van de Provincie en is nieuw voor Vlaanderen.
Is er een erfgoedboom bedreigd? Contacteer de Provincie dan op erfgoeddepot@oost-vlaanderen.be.
Een Vollander bij je thuis
Ondertussen zijn de stekjes van de Vollanderpopulier opgekweekt. Provincie Oost-Vlaanderen biedt ze aan aan omwonenden. Wil je een stekje en heb je voldoende ruimte hiervoor? Reserveer er dan één op www.oost-vlaanderen.be/vollander en kom het op vrijdag 30 oktober afhalen.