Woensdag kreeg de prachtige replica van het schilderij Lam Gods van de gebroeders Van Eyck gemaakt door de Zottegemse kunstenaar Mark Van Crombrugge een (tijdelijke) plek naast het origineel in de Sint-Baafskathedraal in Gent. Met dank aan Vlaams minister (en Zottegemnaar) van Onroerend Erfoed Matthias Diependaele: “Ik vind het fantastisch dat Vlamingen creatief aan de slag gaan met ons erfgoed. De reconstructie en het Instagram-account (met een online zoektocht naar het paneel van de Rechtvaardige Rechters, nvdr.) brengen het verhaal dichter bij de Vlamingen. En laat nu juist dat het verhaal zijn dat we willen brengen: onroerend erfgoed en cultuur brengen mensen samen en draagt bij tot hun verbondenheid.”
In de nacht van 10 op 11 april 1934, 87 jaar geleden, werden in de Sint-Baafskathedraal twee panelen uit het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck gestolen: Sint-Jan de Doper en de Rechtvaardige Rechters. Het eerste paneel kwam gelukkig terug. Het tweede blijft een groot mysterie. “Het is het Gentse monster van Loch Ness”, vertelt Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele. “Talloze theorie ën en zoektochten later blijft het tweede paneel zoek. Of we het ooit zullen terugvinden, is een groot vraagteken.”
Reconstructie
In 1941 heeft Jef Van der Veken een exacte reconstructie van het paneel gemaakt. Deze reconstructie hangt nu in het retabel. “Maar vandaag kunnen we daar een tweede reconstructie naast hangen”, vertelt minister Diependaele. “Zottegemnaar Mark Van Crombrugge heeft zes maanden aan een reconstructie gewerkt. De kunstenaar baseerde zich hiervoor op foto’s uit 1930. Met het blote oog kan je het verschil tussen beide reconstructies nauwelijks zien.”
Minister Diependaele is vol lof over de reconstructie van stadsgenoot Van Crombrugge. “Toen ik het verhaal hoorde, heb ik meteen met Mark gebeld. Zo’n werk verdient uiteraard een unieke plaats. Daarom heb ik met het bisdom van Gent contact opgenomen om te vragen of de reconstructie een plaats in de kathedraal kon krijgen. En kijk, vandaag hangen er schouder aan schouder twee ‘Rechtvaardige Rechters’ in de Sint-Baafskathedraal. Dit is een absolute erkenning voor het monnikenwerk van Mark”, geeft minister Diependaele mee.
@lamgodsgezocht
De zoektocht naar het verdwenen paneel blijft tot op vandaag heel wat Vlamingen intrigeren. De jonge creators Joni Van Swalm en Lander Severins richtten begin mei een Instagram-pagina op om de zoektocht nieuw leven in te blazen, @lamgodsgezocht. “Het is fantastisch om te zien hoe deze twee creatieveling de zoektocht heropenen. Met hun Instagram-account vatten ze de queeste aan en onderzoeken ze vier mogelijke vindplaatsen: de Sint-Baafskathedraal zelf, de Kalanderbeg, het huis tussen het stamcaf é van Goedertier en het huis van Van Eyck, en ten slotte de Sint-Laurentiuskerk in Antwerpen”, vertelt minister Diependaele. Tijdens hun zoektocht nemen de twee creators hun volgers mee op avontuur.
Minister Diependaele spreekt in elk geval van een geslaagd format. “Jongeren brengen heel wat van hun vrije tijd op sociale media door. Dankzij dit Instagram-account kunnen ze kennismaken met de grootste kunstroof uit de Vlaamse geschiedenis. Het doet mij verder nadenken hoe we deze groep jonge Vlamingen meer kunnen betrekken bij het verhaal dat we met onroerend erfgoed willen vertellen. Identiteitsvorming maakt een onlosmakelijk deel uit van de ontwikkeling van de jeugd. Het is dus belangrijk dat we hen in die periode de oorsprong van onze Vlaamse identiteit kunnen meegeven. Vlaanderen heeft een rijke culturele traditie. Die is heel waardevol en moeten we koesteren. Het verhaal van ons gedeeld verleden en de opbouw van onze Vlaamse identiteit mogen we complexloos uitdragen en meegeven aan de toekomstige generaties”, besluit minister Diependaele.
Check ook deze AVS-video over het werk van Mark Van Crombrugge