Marcel De Sloover en Architect Herman François
Geraardsbergen. Het kleine Hemdenstraatje – een brandgang tussen de Markt en Vredestraat –achter het stadhuis van Geraardsbergen zorgt voor irritatie bij Marcel De Sloover van het Ideeënhuis. Tot voor kort hing er een authentiek emailbord met de straatnaam op, maar dat is verdwenen. Ook stoort het Marcel De Sloover dat er een grote afvalcontainer en een plastic bak met glazen flessen in het steegje staan. ‘Dit mag toch niet op de openbare weg staan’, klinkt het. Schepen Veerle Mertens (CD&V) reageert.
‘Alles wat zo specifiek was aan het Hemdenstraatje is verdwenen. Vroeger lag er hier blauwe hardsteen en middeleeuwse zandstenen, wat heel typisch was’, licht Marcel De Sloover toe. ‘Jammer dat weinig mensen van de werken af wisten, anders hadden we binnen de Erfgoedcommissie een advies uitgewerkt om de historische waarde van het straatje te behouden’, voegt de frontman van het Ideeënhuis er aan toe. ‘Ook het authentieke emailbord met de straatmaan erop is verdwenen. Jammer. Het hing er sinds de jaren dertig.’
Brandstraatje
‘Het Hemdenstraatje is een uniek middeleeuws gegeven, dat maar in weinig steden terug te vinden is. Dit patrimonium is een opvallend element in onze stad. Het is belangrijk dat we behouden wat er is, want er zijn al heel wat waardevolle, historische panden tegen de vlakte gegaan’, vult De Sloover aan. ‘De historische waarde van het Hemdenstraatje mag door de werken niet verloren gaan.’
De flamboyante voorman van het cultuurpunt in de Vredestraat merkt op dat het openstellen van het Hemdenstraatje ook nog heel wat voeten in de aarde heeft gehad. ‘Het gietijzeren hek dat het Hemdenstraatje kan afsluiten, heb ik nog gekocht. De stad Geraardsbergen heeft het wat aangepast en opgehangen. Op vraag van een cafébaas die een achterdeur had die in het Hemdenstraatje uitkwam, moest het steegje op slot kunnen. Eénmaal per week ging het hek open om de afvalcontainer buiten te zetten. Enkele mensen hadden een sleutel, maar gaandeweg is dat afgezwakt en staat het nu open voor iedereen. Wat niet meer dan logisch is, want het is openbare weg.’
Het Hemdenstraatje liep vroeger door naar de Markt. Een brandstraatje was een vaak gebruikte naam om een nauwe straat of steeg aan te duiden die tussen twee eigendommen liep. In geval van brand was er een toegang tot de achterkant. Een brandstraatje zorgt er ook voor dat de brand minder snel oversloeg naar een ander gebouw. ‘Keizer Karel vaardigde ooit een verordening uit die stelde dat gebouwen, die toen nog voornamelijk in hout opgetrokken waren, van elkaar moesten worden gescheiden met een brandgang om het overslaan van vuur te bemoeilijken’, vertelt De Sloover.
Woestestraatje
In de volksmond heet dit nog steeds het Woestestraatje. Dit is een verwijzing naar Charles Woeste, de katholieke conservatieve politicus die een fervent tegenstander was van Daens en zijn Christene Volkspartij. Woeste ging in Vlaanderen spreken tegen Daens in. ‘Woeste was in de Cercle Catholique op de Markt te gast, waar hij werd opgewacht door aanhangers van Daens. Woeste voelde zich bedreigd en koos via het Hemdenstraatje het hazenpad. Vanaf dan noemt men het steegje ook Woestestraatje. Of dit waarheid is of eerder folklore, laat De Sloover in het midden.
Volgens Veerle Mertens – schepen van Openbare Werken en Stadspatrimonium – wordt het Hemdenstraatje heraangelegd met kasseien en wordt er in samenwerking met Fluvius openbare verlichting voorzien. Volgens Mertens werd er vanuit de stad geen opdracht gegeven om het oude bordje weg te nememen. ‘De diensten zullen dit nakijken’, geeft ze nog mee. ‘Wat de afvalcontainer betreft, zullen we dit juridisch laten onderzoeken.’
Julien Borremans