Nederboelare. Karel Mortier is 94 en heeft net zijn eerste boek gepubliceerd. Of hij er nog gaat publiceren, laat hij tijdens een gesprek even in het midden. De veelschrijver is niet aan zijn proefstuk toe. Hij houdt al meer dan dertig jaar een dagboek – en sinds 2011 een blog – bij waar hij uitweidt over de meest uiteenlopende literaire, filosofische en religieuze onderwerpen. Zijn gedachten zijn ruwe sculpturen van de meest uiteenlopende denkbeelden en mijmeringen. ‘De Adem van de Dagen’ is een verzamelbekken van filosofische gedachten, diepgaande gesprekken en poëzie.
Karel Mortier (94) schreef een boek ‘De Adem van de Dagen’. Het is een religieus geïnspireerde roman die zich niet eenvoudig laat samenvatten. ‘De Adem van de Dagen’ is een relaas van een aantal mensen die met elkaar in gesprek gaan in de poging om uit te klaren ‘welke betekenis moet gegeven worden én aan het fenomeen van de Big Bang, én aan het oordeel geveld in Genisis 3,19.’ Daarin staat dat we uiteindelijk maar wat stof zijn. De ondertitel van het boek is: ‘Relaas van een gedachte’. Volgens de auteur verwijst dit naar het feit dat alles uit de geest is ontstaan.
Over de essentie van ons bestaan…
In een gesprek dat we samen midden juni hadden, vergelijkt Karel Mortier zijn boek met een middeleeuws schilderij, met op de voorgrond enkele figuren en op de achtergrond een landschap. ‘De figuren gaan met elkaar in gesprek over de meest uiteenlopende onderwerpen. Op de achtergrond zit de geest die de filosofische gedachten waarover gesproken wordt, weergeeft.’
Karel Mortier is niet aan zijn proefstuk toe. Hij houdt al meer dan dertig jaar een dagboek bij. Daarin heeft hij het niet over de alledaagse besognes die hem bezighouden, maar laat hij zijn geest de vrije loop over tal van filosofische en religieuze onderwerpen die hem bezighouden. Sinds 2011 is hij naar een blog overgeschakeld, waarin hij elke dag opnieuw 500 woorden neerpent. Zijn boek is een ultieme cumulatie van alles wat hij de afgelopen dertig jaar heeft neergeschreven. ‘Het is mijn geestelijk testament’, getuigt de auteur. ‘De Adem van de Dagen’ is een verzamelbekken van filosofische gedachten, diepgaande gesprekken en poëzie. ‘Want net in de poëzie kan je de meest filosofische gedachten op een diepzinnige, maar pittige wijze uitdrukken.’
Zijn teksten lezen niet als een gepolijste roman. Volgens Karel Mortier is zijn boek eerder ‘een essayistische roman’. Zijn paragrafen zijn ruw geboetseerd uit de gedachten en de vele overpeinzingen over de essentie van ons bestaan. ‘De mens is het enige wezen dat met zijn bewustzijn zin kan geven. Zonder de mens zou het universum geen zin hebben’, vertrouwt Karel Mortier me toe. ‘Als wij er zijn is dat omdat de natuur dit heeft gewild.’ Volgens de schrijver zit er in de kosmos ‘een essentie’ die de mens ‘gewild’ heeft. ‘Galileo Galilei was de eerste die ons een plaats in het heelal heeft gegeven.’
Zijn leven in vogelvlucht
Karel Mortier werd op 29 december 1927 te Oordegem geboren en brengt er een deel van zijn jeugd door. Op het einde van de Tweede Wereldoorlog verhuist het gezin naar Serskamp. ‘Vanuit Serskamp stond ik op 10 minuten te voet op het perron van het station van Schellebelle’, vertelt Karel Mortier. Na zijn studies secundair onderwijs krijgt de veelschrijver uit Nederboelare een job in de Nationale Bank. Intussen doet Karel Mortier zijn legerdienst, maar eens terug, zal hij zijn hele leven in de Nationale Bank blijven werken. Na een tussenstation in Ieper komt hij in Geraardsbergen terecht, waar hij een filiaal van de Nationale Bank zal leiden. Daarna gaat hij even naar Tienen om dan in Gent terecht te komen, waar hij een nieuw bankgebouw laat bouwen. Karel Mortier is een autodidact. Hij leert de stiel gaandeweg. Hij neemt met succes deel aan verschillende examens en klimt zo geleidelijk op.
Uiteindelijk is hij daar op pensioen gegaan. Aangezien zijn vrouw van deze streek is, komt hij na zijn carrière terecht in Geraardsbergen. Karel Mortier doorspartelt een openhartoperatie, wat hem er niet van weerhoudt om heel oud te worden. ‘Het grote geheim is de geest en een sterk lichaam’, getuigt hij. Karel gaat zeer regelmatig wandelen en trekt met de regelmaat van een klok de Zwitserse Alpen in. Hij is nog steeds een boekenwurm. ‘Heel mijn leven heb ik veel gelezen.’
Op de vraag of hij los van de werkelijkheid leeft, antwoordt Karel Mortier: ‘Onvermijdelijk. De werkelijkheid heeft geen impact op mij.’ Karel verloor meer dan dertig jaar geleden zijn eerste vrouw en leerde in Geraardsbergen een andere vrouw kennen. ‘Mijn leven is toen grondig veranderd’, getuigt de auteur. Karel heeft 4 dochters en heel wat kleinkinderen en achterkleinkinderen.
‘Van Gezelle tot Van Ostaijen…’
Zonder één dag over te slaan, schrijft Karel Mortier sinds 2011 vijfhonderd woorden dagelijks op zijn blog. We bieden jullie met veel plezier een uittreksel uit zijn blog. De inleiding is van Albert Schrever.
‘Stadsgenoot Karel Mortier is 94, gewezen kaderlid bij de Nationale Bank en sinds 2011 schrijft hij dagelijks een blog, zonder een dag over te slaan. We krijgen te lezen wat hij denkt, voelt, hoort, meemaakt, leest… In zijn blogs ervaren we zijn grote belezenheid: van Dante tot Shakespeare, van Gezelle tot Van Ostaijen… Regelmatige neemt hij ons mee naar Zwitserland en de Zwitsers bergen… Vaak kunnen we genieten van zijn verbeeldingswereld aan de rand van de vijver… Zijn blogs getuigen ook van ernstig denkwerk en spirituele overwegingen…’ (Albert Schrever)
‘Ik bewonder – en benijd – Cees Nooteboom die de wereld heeft afgereisd, niet alleen de wereld als wereld maar ook de wereld van de boeken en van de kunst. De rijkdom die die man etaleert is ontzaglijk, je moet maar eens trachten hem te volgen op zijn tochten door de paradors van Spanje, want – en of hij gelijk had – voor minder deed hij het niet. Ik las zijn boek ‘De omweg naar Santiago’, je kunt er maanden over doen, of beter, je moet er maanden over doen om het grondig te lezen, zoals het grondig geschreven werd.
Dat hij de glorie opzoekt is hem voluit gegeven, maar dat ik het waag deze op te zoeken, is een abominabel geval, en ik weet het maar al te goed. Ik zou moeten teruggaan om te zien of ik in mijn vorige blogs over het boek iets geschreven heb, maar zijn ‘Omweg’ is me bijgebleven, staat op de bovenste plaats tussen mijn boeken van de laatste jaren, al zijn er wel niet zo veel, want ik heb me beperkt gehouden tot wat ik kocht om te lezen.
Het is me dan ook duidelijk dat ik in plaats van de landschappen van Spanje af te reizen ik genoodzaakt ben geweest het landschap van de geest te bewandelen, wat dan mijn verdienste zou moeten zijn of moeten worden.’
Wie meer wil lezen van Karel Mortier kan terecht op: Blog Karel Mortier
De Adem van de Dagen van Karel Mortier kan besteld worden via: karellmortier@skynet.be
Julien Borremans