Een lezersbrief van Jong Groen Zottegem gericht aan het college van burgemeester en schepenen in Zottegem
Beste College van burgemeester en schepenen,
Al enkele jaren is er een hevig maatschappelijk debat gaande over dekolonisatie, discriminatie en racisme. Het sinterklaasfeest en meer bepaald zwarte piet is daar een belangrijk onderdeel van.
Zaterdagmiddag was het aan Zottegem om de intrede van de grote kindervriend te vieren. Wordt hij weer vergezeld door de karikaturale, stereotiepe zwarte piet zoals elk jaar? Of loopt er dit jaar een piet mee in de stoet waarbij alle kinderen zich even goed kunnen voelen? Moeten kindjes van kleur weer stilstaan bij hun gelijkenis op de knecht, en die van hun witte klasgenootjes op de meester? Of mogen alle kinderen evenzeer uitkijken naar waar het echt om draait: de pakjes. Voor Zottegem gaf schepen Leen Goossens samen met schepen van ontwikkelingssamenwerking Evert De Smet alvast het antwoord: een sinterklaasfeest voor alle kindjes blijft uit.
Er zijn blijkbaar nog veel Belgen en politici die vinden dat zwarte piet traditie is en hoort te blijven. Toch groeit het aantal Belgen die vinden dat deze figuur een racistische karikatuur is. Ofdat het nu ongewild is of expres: de figuur draagt volgens de tegenstanders bij aan discriminatie en racisme door zwarte mensen te stereotyperen. Hieronder geven we de redenen mee waarom het discriminerend en racistisch is:
- Het verhaal over de “witte wijze heilige” en het “zwarte strenge hulpje” geeft mee vorm aan hoe kinderen denken over mensen met een verschillende huiskleur. Kinderen verwachten dat zwarte en witte mensen deze kenmerken ook in het echt bezitten. De impliciete boodschap aan jongeren van kleur is: jij bent ondergeschikt en minderwaardig.
- Blackface, of witte mensen die zich schminken als zwarte, heeft een akelige geschiedenis. In de jaren 1900 speelden witte acteurs vaak het typetje van de “luie zwarte”. Dit terwijl in Amerika zwarte mensen bij wet tweederangsburgers waren. Het clownachtige beeld dat ze van zwarte mensen neerzetten, leeft nu nog steeds erg sterk. Rondlopen als een zwarte piet zonder ook maar enig besef van de schade die blackface heeft aangericht, getuigt van weinig voeling met de niet-witte bevolking.
- Het pietenpak komt overeen met de slavenpakken van de Moorse page uit de 16de eeuw. Dit waren tot slaaf gemaakte mensen uit Noord-Afrika
Zij het luiheid of een politieke keuze; het stadsbestuur hield dit jaar opnieuw geen rekening met de vragen en gevoeligheden van heel wat mensen. Wij zijn van mening dat Zwarte Piet geen deel mag uitmaken van het Sinterklaasfeest omdat het verschillende stereotyperende kenmerken heeft (rode lippen, zwart kroeshaar, zwart geschminkt gezicht, gouden oorbellen, page pak). Deze uiterlijke kenmerken zijn exact dezelfde als degene waarmee in de tijd van de slavernij werd gelachen.
Wij willen een Sinterklaasfeest creëren voor ALLE Zottegemse kinderen waarbij er geen plek is voor beledigende en discriminerende aspecten.
Daarom willen we met deze open brief aandacht scheppen voor de thema’s discriminatie en racisme. We verzoeken het stadsbestuur om:
- Bij de volgende sinterklaasactiviteiten enkel gebruik te maken van roetveegpieten.
- Toe te geven dat stereotyperende uiterlijke kenmerken (rode lippen, zwart kroeshaar, zwart geschminkt gezicht, gouden oorbellen, page pak) niet thuis horen op kinderfeesten.
- In dialoog te gaan met Zottegemnaren die een migratieachtergrond hebben om een inclusief sinterklaasfeest te organiseren
Martin Luther King zei ooit dat het grootste struikelblok voor rassengelijkheid niet de leden van de kkk zijn, maar gematigde witte mensen. Het zijn zij die verkiezen de vrede te bewaren, eerder dan zich in te zetten voor wat correct en rechtvaardig is. Rechtvaardig is een feest voor alle kinderen, zonder stereotiepe en karikaturale figuren. Gemakkelijk is hetzelfde feest organiseren dat we al jaren kennen, en de ongemakkelijke raciale ondertoon ervan onder de mat vegen. Het spijt ons in het stadsbestuur de “witte moderate mensen” te moeten herkennen waarover MLK sprak.
De burgemeester en schepenen hebben als uitvoerende macht de taak om discriminatie en racisme te bestrijden in de openbare ruimte. Daarom hopen we dat onze verzoeken in de toekomst niet op een koude steen vallen.
We hopen dat er echt werk wordt gemaakt van een inclusief sinterklaasfeest en willen daar ons steentje aan bijdragen zodat we dit niet meer meemaken in de toekomst. Daarom willen we steeds met het stadsbestuur en alle betrokken organisaties over in gesprek gaan. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat Sinterklaas een feest wordt voor alle Zottegemnaren?
Wij kijken uit naar uw antwoord.
Met vriendelijke groeten,
Jong Groen Zottegem