Geraardsbergen. In Geraardsbergen drinken de notabelen zondag wellicht voor de laatste keer levende visjes. De nieuwe Vlaamse codex dierenwelzijn verbiedt deze aloude traditie. Met deze codex benadrukt minister Ben Weyts (N-VA) het dierenwelzijn. Staat of valt de Krakelingenworp met het al dan niet drinken van visjes?
Het hoogtepunt van de kermisweek is in volle gang. De Omloop van het Nieuwsblad trok zaterdag 24 februari door het centrum van de Oudenbergstad, om vervolgens de legendarische Muur op te knallen. Half Geraardsbergen stond langsheen het parcours, met dichte drommen op de Muur en de Kapelberg. Ondergraaft het visjesdrinken het welzijn van de diertjes of moet dit maar wijken voor de eeuwenoude traditie en folklore?
Het lijden van de visjes
Morgen trekt de historische stoet door Geraardsbergen, gevolgd door de krakelingenworp en Tonnekensbrand. Beide hoogtepunten behoren tot het Vlaams immaterieel erfgoed en zijn erkend door Unesco. Brood, vis, wijn en vuur vormen onderdeel van het feest om de winter te bezweren en de lente aan te kondigen. Maandag wordt het feest afgesloten met de eerste jaarmarkt van het jaar, de Eerste Toog.
Het hoogtepunt van de festiviteiten vormt de krakelingenworp, Tonnekensbrand maar bovenal het drinken van de visjes, door de burgemeester, de schepenen en de gemeenteraadsleden. De kans is reëel dat dit oude gebruik volgend jaar wordt afgevoerd.
Vorige week werd een ontwerpdecreet goedgekeurd dat – onder de noemer van dierenwelzijn – dergelijke rituelen verbiedt, omdat die worden gebruikt voor het vermaak van het publiek. Lijden de diertjes onder dit ritueel? Vermoedelijk niet. De visjes worden in een beker wijn gedropt. Vervolgens gieten de notabelen van de stad de wijn met het visje door hun keelgat. De visjes zijn zo goed als door de alcohol gemarineerd en verdoofd. De kans dat ze beseffen wat er gebeurd is zo goed als nihil. Ook omdat hun hersenen zo groot zijn als een speldenkop.
Niet meer uit gewoonte of traditie
Het drinken van een dertigtal visjes zal het ecologisch evenwicht niet uit balans brengen. De impact is dan ook heel erg klein, eigenlijk te verwaarlozen. Dat neemt niet weg dat het principieel niet lekker zit voor de dierenrechtenbewegingen. GAIA strijdt al dertig jaar tegen visjesdrinken. Eindelijk met resultaat. In de nieuwe Vlaamse codex staat dat dieren enkel uit noodzaak mogen worden gedood en niet meer uit gewoonte of traditie.
Visjesdrinken vormt brood en spelen voor de Geraardsbergenaars. Dat kan niet. De visjes worden dan ook in hun fundamentele rechten gekrenkt. Moesten ze deel uitmaken van een zondagmiddaglunch zou dat geen probleem zijn, maar visjes consumeren voor een joelende massa op de flanken van de Oudenberg onder de noemer cultuur en traditie is een paar bruggen te ver.
Burgemeester Ann Panis hoopt een aantal Vlaamse parlementsleden te kunnen overtuigen om voor het visjesdrinken in Geraardsbergen een uitzondering te kunnen voorzien in de nieuwe Vlaamse Codex. De rechten en het welzijn van de visjes moeten dan ook wijken voor de traditie van de notabelen van de stad.
Het drinken van visjes blijft hoe dan ook een stuk vriendelijker dan het haanslaan, het gansrijden, het dwangvoederen, de legbatterijen of het onverdoofd slachten. Maar voor Ben Weyts is het duidelijk: ‘Je kan die feesten evengoed organiseren zonder dierenleed.’
Kortom. De notabelen van de stad verkleden zich graag in middeleeuwse of negentiende-eeuwse klederdracht, maar hun mindset en hun moreel kompas mogen best eenentwintigste-eeuws zijn.
Julien Borremans