De Geraardsbergse mattentaart kreeg in 2007 als eerste Vlaams streekproduct een Europese erkenning BGA (Beschermde Geografische Aanduiding). Dit betekent dat de Geraardsbergse mattentaart enkel voorbehouden wordt voor mattentaarten waarvan de matten en de taarten in een vastgelegd geografisch gebied gemaakt zijn nl. Geraardsbergen en Lierde.
Ondanks die eer wagen vandaag nog maar drie mattenboeren in Geraardsbergen zich aan de productie van de matten, zeg maar de smeuïge vulling van de mattentaart. Jammer, maar begrijpelijk. Want het productieproces is duur en tijdrovend.
Smeuïg mengsel
Volgens de mattentaartboeren blijft er bij de bereiding meer restproduct over dan dat er matten worden uitgehaald. Om de matten te bereiden wordt koemelk gekookt. Door het toevoegen van azijn krijg je een smeuïg stremsel dat uitlekt in neteldoeken. De vloeistof die overblijft in de kookketel is de wei. En dat is wekelijks flink wat: zo’n 30.000 liter.
Weggooien of enkel gebruiken als meststof is best jammer, want wei zit bomvol unieke aminozuren, mineralen en vitaminen. Kortom, een natuurlijk en gezond topproduct.
Dat zette ons aan het denken: wat als we hiermee een nieuw streekproduct maken? Zo gaat dit culinair erfgoed niet verloren. In het project ‘Van wei naar wij’ werd samen met de landbouwers gezocht naar nieuwe lokale toepassingen voor dit restproduct. Hiervoor kregen we de steun van de Provincie omdat het vernieuwend is en perfect past in een circulaire economie.
Matje
Toen de problematiek van de mattenwei werd besproken op een workshop circulaire economie waren studenten Dustin en Thibau meteen geïntrigeerd. Ze wouden meezoeken naar een oplossing voor de verspilling van de mattenwei.
Hun oorspronkelijk idee was om een alcoholvrij proteïnebier te maken, aangezien mattenwei proteïnen bevat. Maar na enkele meetings met onderzoekers en brouwers kwamen ze tot de conclusie dat de meeste proteïnen tijdens het brouwproces verdwenen. Zo kwamen ze uit tot een gewoon bier op basis van mattenwei.
De mattenwei mochten ze gratis ophalen en voor het brouwen konden ze terecht bij brouwerij De Graal in Brakel. De studenten kozen voor een batch van 1000 liter (127 dozen van 24 flesjes). Voor de 1000 liter is ongeveer 300 liter mattenwei gebruikt.