Raoul De Keyser (1930-2012) blijft een sleutelfiguur in de Belgische en internationale kunstwereld. Zijn carrière, die zich over meerdere decennia uitstrekte, vertoont een unieke wisselwerking tussen figuratieve en abstracte tendensen, met een eigenzinnige focus op minimalisme en verfijning. De tentoonstelling in VANDENHOVE, getiteld Lang niet gezien: Raoul De Keyser 1946-1964-1980, biedt een zeldzame blik op zijn vroege werk, een periode die vaak onderbelicht bleef maar cruciaal is om zijn latere oeuvre te begrijpen.
Een kunstenaarscarrière in etappes
De Keyser begon zijn schilderkunstige avontuur in de jaren 1940, als jongeman in een tijd waarin de kunstwereld in transitie was. Na de Tweede Wereldoorlog ontstonden nieuwe stromingen zoals Pop Art en nouveau réalisme, die een uitdaging vormden voor de gevestigde schilderkunst. De Keyser reageerde op deze ontwikkelingen in zijn werk, maar het zou nog jaren duren voordat hij zijn stempel zou drukken op de kunstwereld.
In de vroege jaren 1950 koos De Keyser voor een carrière als ambtenaar en journalist, waardoor zijn artistieke pad tijdelijk werd onderbroken. Het duurde tot 1964 voordat hij zich opnieuw als kunstenaar manifesteerde. Deze heropleving bracht werken voort die de invloeden van hedendaagse kunststromingen reflecteerden, van Pop Art tot het Amerikaanse modernisme, waaronder Colorfield Painting en Hard Edge.
De Vroege Werken: Een Nieuwe Visie op Figuratie en Abstractie
De tentoonstelling in VANDENHOVE focust voornamelijk op de jaren 1960 en 1970, een cruciale periode waarin De Keyser zijn eigen stijl ontwikkelde. Deze werken, waarvan vele afkomstig uit privécollecties en nooit eerder publiekelijk getoond, bieden inzicht in de veelzijdigheid van zijn vroege oeuvre.
De schilderijen uit de jaren 1960 vertonen invloeden van de zogenaamde Nieuwe Visie, een term die verwijst naar de heropleving van de figuratieve schilderkunst in die tijd. Het interessante aan De Keysers werk is hoe hij figuratie combineert met abstractie, waarbij vertrouwde onderwerpen zoals landschappen, kamers, krijtlijnen en wolken op een verrassende manier worden weergegeven. Deze onderwerpen worden vaak gedompeld in ongewone kleuren, die afwijken van wat we later in zijn werk zien.
De werken uit de jaren 1970 tonen een verdere verdieping van De Keysers stijl. Ze bevatten gelaagde composities en subtiele herhalingen van motieven die in zijn hele carrière terugkomen. Deze schilderijen verkennen de minimalistische benadering die kenmerkend werd voor De Keyser, met een gevoel voor detail en structuur dat zijn werk een haast tastbaar karakter geeft.
Het archief: een kijk achter de schermen
Wat deze tentoonstelling extra bijzonder maakt, is de toevoeging van zeldzaam archiefmateriaal uit de collectie van de Centrale Bibliotheek van de Universiteit Gent. Het archief van De Keyser biedt een kijkje in het leven en de gedachtenwereld van de kunstenaar. Installatiebeelden, posters, schetsen en persoonlijke aantekeningen werpen nieuw licht op zijn vroege artistieke ontwikkeling. Dit materiaal geeft ook inzicht in zijn dubbelrol als sportjournalist en kunstcriticus, iets wat zijn werk op onverwachte manieren beïnvloedde.
In zijn hoedanigheid als sportjournalist werd De Keyser blootgesteld aan visuele vormen van competitie, beweging en ruimte, thema’s die in zijn schilderijen terugkomen. Zijn activiteiten als kunstcriticus hielpen hem om zijn eigen positie in de kunstwereld te definiëren, waarbij hij affiniteiten toonde met zowel Belgische als internationale stromingen. Zijn atelier functioneerde vaak als tentoonstellingsruimte, wat getuigt van een voortdurende dialoog tussen zijn werk en de wereld om hem heen.
Nieuwe Publicaties over de jonge De Keyser
De tentoonstelling in VANDENHOVE is georganiseerd ter gelegenheid van de publicatie van twee nieuwe boeken over het vroege werk van Raoul De Keyser. De eerste, Raoul De Keyser: Early Works. Catalogue of Paintings 1964-1980, is een rijk geïllustreerde catalogue raisonné die een uitgebreide blik werpt op zijn schilderijen uit deze periode. Deze publicatie, samengesteld door Steven Jacobs en Hilde D’haeyere, vult een belangrijk gat in de bestaande literatuur over De Keyser, aangezien zijn vroege werk vaak over het hoofd werd gezien in academische en kritische beschouwingen.
Het tweede boek, Tentoonstellingen te Gent: De kunstkritiek van Raoul De Keyser, 1949-1964, biedt een diepgaande analyse van De Keysers vroege geschriften als kunstcriticus. In deze teksten reflecteert hij op de artistieke ontwikkelingen van de jaren 1950 en 1960, met een scherp oog voor de spanningen tussen figuratie en abstractie, en de opkomst van nieuwe stromingen in de schilderkunst. Deze publicatie helpt om de intellectuele context van zijn vroege schilderijen beter te begrijpen.
De betekenis van de tentoonstelling
De tentoonstelling Lang niet gezien biedt een unieke kans om Raoul De Keyser vanuit een nieuw perspectief te bekijken. Het is een viering van zijn vroege experimenten met vorm, kleur en ruimte, en hoe deze experimenten de basis legden voor zijn latere werk.
De keuze om zowel schilderijen als archiefmateriaal tentoon te stellen, creëert een fascinerend gesprek tussen de kunstenaar en zijn tijd. Het biedt niet alleen inzicht in De Keysers artistieke proces, maar ook in zijn bredere culturele en intellectuele wereld. De Keyser was niet zomaar een schilder; hij was een denker, een waarnemer en een innovator, die voortdurend nieuwe manieren zocht om de realiteit vast te leggen en te herdefiniëren.
Voor bezoekers van VANDENHOVE biedt deze tentoonstelling een zeldzame gelegenheid om de ontstaansgeschiedenis van een van de meest invloedrijke Belgische kunstenaars van de 20e eeuw te ontdekken. Het is een ode aan de kracht van vernieuwing, de zoektocht naar eenvoud en de blijvende invloed van de schilderkunst.
Conclusie
Raoul De Keyser blijft een fascinerende figuur in de kunstgeschiedenis, en de tentoonstelling in VANDENHOVE onderstreept zijn veelzijdigheid en artistieke impact. Door onbekende of zelden getoonde werken te combineren met archiefmateriaal, wordt een volledig nieuw licht geworpen op zijn vroege carrière. Het publiek krijgt de kans om de evolutie van een kunstenaar te zien die voortdurend op zoek was naar nieuwe manieren om de wereld om hem heen te interpreteren en te transformer.
Wanneer : 12-09-2024 tot 09-11-2024
Waar Rozier 1, 9000 Gent
Openingsuren
Donderdag: 14.00 – 18.00 u.
Vrijdag: 14.00 – 18.00 u.
Zaterdag: 14.00 – 18.00 u.
Boeken
Raoul De Keyser: Early Works. Catalogue Of Paintings 1964-1980
Edited by Steven Jacobs and Hilde D’haeyere
Verlag der Buchhandlung Walther und Franz König, Cologne, 2024
Texts by Steven Jacobs, Hilde D’haeyere, Wouter De Vleeschouwer, Benedict Vandaele, and Klaartje Vanthuyne
Graphic Design: Inge Ketelers
256 pages, ca. 800 illustrations color and b/w
ISBN: 978-3-7533-0560-8
This publication was made possible thanks to the generous support of Zeno X Gallery Antwerp, David Zwirner Gallery New York, Barbara Weiss Gallery Berlin, Ghent University Central Library, and the Dekeyser family
Tentoonstellingen te Gent: De kunstkritiek van Raoul De Keyser, 1949-1964
Redactie: Steven Jacobs
A&S/books, 2024
Met bijdragen van Godart Bakkers, Koen Brams, Pieter-Jan De Paepe, Wouter De Vleeschouwer, Ine Engels, Sofie Frederix, Steven Jacobs, Naninga Lens, Gertjan Oskar en Tom Van Imschoot
Grafisch ontwerp: Kahil Janssens
Deze publicatie kwam tot stand in samenwerking met de medewerkers van het onderzoeksproject ‘Gent, speelveld van de beeldende kunst, 1957-1987’ aan KASK & Conservatorium, school of arts van HoGent en Howest.