Op zondag 6 oktober opent Pomona Puur Aerde, een coöperatief boslandbouwbedrijf in Brakel, officieel zijn deuren. Dit nieuwe initiatief presenteert een vernieuwend landbouwmodel: herstellende landbouw, dat draait om de nauwe samenwerking tussen boeren en burgers. Met als doel een duurzaam en lokaal voedselsysteem te creëren, biedt Pomona een mogelijke toekomstvisie voor de landbouw in Vlaanderen. Maar is dit model de toekomst van de landbouw, of blijft het enkel een ideaal voor een kleine groep pioniers?
De officiële opening: een feest van hoop en samenwerking
De feestelijke opening van Pomona Puur Aerde biedt boeren en burgers een unieke kans om kennis te maken met herstellende landbouw. Gedurende de dag kunnen bezoekers deelnemen aan rondleidingen, workshops en demonstraties, en leren hoe dit innovatieve model de relatie tussen mens en natuur wil herstellen. De dag eindigt met een receptie en een vegetarische BBQ, waar de lokale gemeenschap samenkomt om de start van dit project te vieren.
Pomona Puur Aerde is de tweede boerderij in Vlaanderen die werkt volgens dit coöperatieve model, geïnspireerd door het succes van Pomona Puur Natuur in het Waasland. Gelegen op de grens van Zwalm, Zottegem en Brakel, bestaat de boerderij uit gronden die recent via aandelen en winwinleningen in handen van de coöperatie zijn gekomen. Dit coöperatieve model is meer dan alleen een economische structuur; het is een symbool van gedeelde verantwoordelijkheid en samenwerking tussen burgers en boeren.
Van boer tot bord: een gedeeld project van burgers en boeren
Het hart van het Pomona-model is de samenwerking tussen boeren en burgers. Samen investeren ze in de boerderij, beslissen ze over de koers en werken ze aan de productie van gezonde, lokale voeding.
Andreas Baele, voorzitter van Pomona Puur Aerde, benadrukt het belang van deze samenwerking:
“Van boer tot bord, zonder tussenkomst van groothandels of supermarkten”. Door direct aan consumenten te leveren, krijgen boeren een eerlijke prijs voor hun producten, terwijl burgers genieten van vers, duurzaam voedsel.
Pomona gaat verder dan enkel voedselproductie; het model omvat ook het herstel van het sociale weefsel binnen gemeenschappen. Burgers die participeren in de coöperatie zijn niet enkel consumenten, maar ook mede-eigenaren. Dit versterkt de band tussen de burger en het land, en creëert een gevoel van gezamenlijke verantwoordelijkheid. “Een boerderij vervult een belangrijke sociale functie in de gemeenschap,” zegt Baele. Dit model nodigt burgers uit om zich actief in te zetten voor een duurzame toekomst, niet alleen voor de boerderij, maar voor hun hele leefomgeving.
Herstellende landbouw: een antwoord op moderne uitdagingen?
Het huidige landbouwsysteem staat onder druk. Boeren worstelen met lage prijzen, terwijl klimaatverandering de ecologische impact van conventionele landbouw verder vergroot. Pomona Puur Aerde biedt met herstellende landbouw een alternatief dat zowel ecologisch als economisch veerkrachtig is.
Herstellende landbouw draait om het herstellen van het natuurlijke evenwicht door de combinatie van éénjarige teelten (zoals tomaten, wortels en kolen) met meerjarige gewassen zoals bomen en struiken. Deze aanpak helpt niet alleen om voedsel te produceren, maar bevordert ook de biodiversiteit en verbetert de bodemkwaliteit. Door verschillende gewassen te combineren, ontstaat een robuuster ecosysteem dat beter bestand is tegen de extremen van klimaatverandering.
Stéphanie De Caluwé, betrokken bij het project, zegt:
“Op een Pomona-boerderij willen we de omgeving herstellen terwijl we oogsten van het land. We combineren éénjarige teelten met meerjarige gewassen en creëren voedselbosranden in het landschap.” Dit model helpt niet alleen de bodem gezond te houden, maar biedt ook natuurlijke oplossingen voor plaagbestrijding en waterbeheer“.
Economische en sociale duurzaamheid
Maar het ecologische aspect is slechts één pijler van het Pomona-model. Het huidige voedselsysteem dwingt veel boeren om tegen lage prijzen te produceren, wat hun economische overleving bedreigt. Pomona wil dit doorbreken door een eerlijke prijs te bieden voor landbouwproducten. Bovendien creëert de nauwe samenwerking tussen boeren en burgers een sterkere band, wat bijdraagt aan sociale duurzaamheid.
Burgers die investeren in de boerderij hebben inspraak in de besluitvorming en zijn actief betrokken bij het beheer van het bedrijf. Dit model creëert een dieper begrip voor de uitdagingen waarmee boeren worden geconfronteerd en helpt gemeenschappen sterker te maken. Door samen te werken, dragen burgers en boeren bij aan een systeem dat zowel ecologisch als sociaal rechtvaardig is.
Idealistisch of realistisch?
Hoewel Pomona Puur Aerde een veelbelovend alternatief lijkt te bieden voor het huidige landbouwmodel, blijft de vraag of dit model schaalbaar en haalbaar is voor de bredere landbouwsector. Herstellende landbouw vereist een diepgaande transformatie van de manier waarop we landbouw bedrijven, en vraagt om een sterke betrokkenheid van lokale gemeenschappen. Niet alle boeren zullen bereid zijn om deze verantwoordelijkheid te delen met burgers, en niet alle consumenten zullen de tijd of middelen hebben om deel te nemen aan een coöperatie.
Aan de andere kant kan het succes van projecten zoals Pomona Puur Aerde anderen inspireren om vergelijkbare initiatieven op te zetten. In een tijd waarin klimaatverandering en economische ongelijkheid steeds dringender worden, kan herstellende landbouw een veelbelovende oplossing zijn voor deze uitdagingen. Door voedselproductie te combineren met ecologisch herstel en gemeenschapsvorming, biedt Pomona een radicaal nieuwe visie op de toekomst van de landbouw.
De toekomst van landbouw in Vlaanderen?
Pomona is meer dan alleen een boerderij; het is een beweging die streeft naar een duurzaam voedselsysteem in Vlaanderen. De naam Pomona, vernoemd naar de Romeinse godin van boomvruchten en overvloed, symboliseert de vruchtbaarheid van dit model. De officiële opening van Pomona Puur Aerde op 6 oktober markeert een nieuwe stap in de verspreiding van deze beweging.
Of biologische landbouw de toekomst is, blijft een open vraag. Maar wat Pomona laat zien, is dat er een groeiende groep idealisten is die bereid is om te experimenteren met nieuwe landbouwmodellen, in de hoop een betere toekomst te creëren – niet alleen voor boeren, maar voor de hele samenleving.
En waar is dat juist? Boembeke 9 te Brakel op de grens met Zwalm
Contactpersoon: Andreas Baele, voorzitter Pomona Puur Aerde cv: 0477/13.75.52 of
info@pomonapuuaerde.be
Meer weten over Pomona Puur Aerde? https://www.pomonapuuraerde.be/
Boslandbouw? https://www.agroforestryvlaanderen.be
De officiële opening met receptie en persmoment start om 11u30, waar schepen van landbouw Peter Vanderstuyf het lint zal doorknippen.