Houdt het cordon sanitaire in Geraardsbergen stand of zal het barsten?

Geraardsbergen. Wordt het cordon in Geraardsbergen doorbroken? De kans dat het Vlaams Belang in de gemeenteraad zetels wint, is na het overdonderend resultaat van 9 juni waarschijnlijk. De partij haalde in de Oudenbergstad meer dan 30%. Zal er dan naar Vlaams Belang gekeken worden om samen te werken, eventueel om een bestuursakkoord af te sluiten? We bevraagden volgende partijen: N-VA, Het Alternatief, Uitgesproken Politiek, Vooruit & Groen en Team Geraardsbergen en Open Vld. Het harde pantser van het cordon vertoont toch reeds wat barsten. Of het verder zal barsten, zal uiteraard van de verkiezingsuitslag afhangen.

We legden aan de verschillende partijen volgende vragen voor:

1. Blijven jullie resoluut achter het cordon sanitaire staan?
2. Als de kans zich voordoet, zullen jullie voorstellen van Vlaams Belang in de gemeenteraad steunen, als die in de lijn van jullie partijprogramma’s liggen?
3. Als de kans zich voordoet, zijn jullie bereid om coalitiegesprekken met de partij aan te gaan?

Wat wordt met het cordon sanitaire bedoeld? In de praktijk betekent dit dat de Vlaamse partijen geen bestuursakkoorden of politieke afspraken zullen afsluiten met het Vlaams Belang, zowel op lokaal, Vlaams als federaal niveau.

Wat zijn de antwoorden van de verschillende partijen:
N-VA:

1. N-VA ontstond in 2001 uit de Volksunie, dus na het cordon sanitaire van 1989. N-VA heeft dan ook geen verbintenis aangegaan onder die noemer. N-VA Geraardsbergen zal zich niet inlaten met partijen die discriminatie en segregatie prediken, noch aan de linker-, noch aan de rechterzijde.
2. Zeg nooit, nooit, maar de waarden van N-VA als inclusieve partij heeft geen raakvlakken met Vlaams Belang. De voorstellen van Vlaams Belang in de gemeenteraad zijn schaars geweest maar als ze het algemeen belang dienen, dan beschouwen wij dit zeker niet als negatief.
3. In de veronderstelling dat onze partij de grootste zou zijn dan wordt er sowieso gepraat met elke partij. We zullen zeker aftoetsen of er voldoende draagkracht is om een stevig bestuursplan op te maken dat uitgevoerd kan worden én voldoet aan de waarden en normen van N-VA.

Het Alternatief:

1. Het Alternatief heeft zich nog nooit uitgesproken over een cordon sanitaire tegen Vlaams Belang.
2. Tijdens deze legislatuur heeft Het Alternatief de voorstellen van Vlaams Belang, die in de lijn liggen van ons partijprogramma, gesteund.
3. Indien wij de kans krijgen zijn wij bereid om met iedere partij gesprekken aan te gaan.

Uitgesproken Politiek (UP):

1. Wij zijn principieel tegen het cordon sanitaire. Het op voorhand uitsluiten van gespreksvoering met een democratisch verkozen partij is niet onze insteek om aan politiek te doen. We willen dat elke burger zijn of haar stem kan doen gelden. Dat zou ingaan tegen het principe van burgerparticipatie. We willen deze democratisch verkozen partij dan ook niet vooraf uitsluiten van dialoog. Wij delen dezelfde visie trouwens over de PVDA.
2. Als we het lokale partijprogramma van Vlaams Belang lezen, dan zien we enkele raakvlakken met het onze. Zeker qua veiligheid en werking van de politiediensten zijn enkele voorstellen constructief en in lijn met onze visie. Dit geldt ook voor de andere politieke partijen.
3. Binnen een mogelijke coalitievorming ligt de zaak wel wat complexer. Als we het nationale programma van Vlaams Belang lezen, zien we daar toch enkele voorstellen die niet in lijn liggen met het huidige Belgisch en Europees recht. Wij sluiten niemand uit omwille van afkomst. We zijn net voor een maximaal streven naar integratie van nieuwkomers, opdat zij ook kunnen bijdragen aan de maatschappij. Dat maakt samenwerking omtrent integratie heel moeilijk.

Vooruit & Groen:

1. Vooruit & Groen hebben altijd duidelijk gemaakt dat ze resoluut achter het cordon sanitaire staan. We gaan geen samenwerking aan met partijen zoals Vlaams Belang, die voortvloeit uit een tot racisme veroordeelde partij. Het cordon sanitaire is een principiële keuze om geen ruimte te geven aan partijen die extremistische of discriminerende standpunten innemen.
2. Zelfs als een voorstel van Vlaams Belang in lijn zou liggen met de partijprogramma’s van Vooruit & Groen, blijven de partijen bij hun standpunt om geen steun te verlenen aan dergelijke voorstellen. Daarmee willen we voorkomen dat ze indirect bijdragen aan de normalisering van extremistische ideeën.
3. Vooruit & Groen blijven bij hun standpunt om geen coalities aan te gaan met Vlaams Belang. Dit is een bewuste keuze om de waarden en principes van de partijen te beschermen en te waarborgen dat ze niet verwateren door samenwerking met partijen die deze waarden niet delen. Vooruit & Groen hebben echter wel degelijk oor naar de samenlevingsproblemen die er bestaan. Het afwijzen van samenwerking met Vlaams Belang is iets anders dan het afwijzen van de kiezer van Vlaams Belang. De partij zal steeds de dialoog aangaan en op zoek gaan naar oplossingen die de samenleving verbinden.

Team Geraardsbergen:

We hopen in de eerste plaats dat vele inwoners zullen gaan stemmen op 13 oktober, ondanks de afschaffing van de opkomstplicht. Dit is één van de hoekstenen van de lokale democratie en elke stem telt en kan het verschil maken.

1. Wat mogelijke coalities betreft, is het voor ons duidelijk: de kiezer zal dit beslissen. Volgens de nieuwe regels zal de grootste partij de eerste kans krijgen om een coalitie te vormen.
2. Als er voorstellen komen die onze inwoners ten goede komen, dan moet dat zeker bekeken worden.
3. We sluiten niemand uit om een coalitie mee aan te gaan voor zover we inhoudelijk een goed akkoord kunnen bereiken. Een coalitie met Vlaams Belang zal om die reden nooit lukken.

Open Vld:

1. We gaan niet in zee met niet-democratische partijen. Dat is niet verenigbaar met onze basiswaarden.
2. Goede voorstellen die inderdaad verenigbaar zijn met ons partijprogramma zullen worden bekeken. Als ze in het voordeel van onze stad zijn hebben wij geen gegronde reden om die niet in overweging te nemen.
3. Als wij het initiatiefrecht hebben, zullen wij – alleen al uit respect – met iedereen contact opnemen, al was het maar om hen te feliciteren.

Wanneer ontstond het cordon sanitaire?
Het cordon sanitaire werd eind jaren tachtig door Jos Geysels van Agalev – de voorloper van Groen – in het leven geroepen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1988 had het toenmalige Vlaams Blok ruim 20% van de Antwerpenaren weten te overtuigen. Na de nationale doorbraak na de verkiezingen van 24 november 1991- ‘Zwarte Zondag’ – kreeg het cordon sanitaire vaste vorm. Later werd in de Vlaamse Raad – de voorloper van het Vlaams Parlement – in een resolutie de beginselen van het cordon sanitaire vastgelegd. Het was evenwel nooit de bedoeling om Vlaams Belang te verbieden.

Oorspronkelijk komt de term cordon sanitaire uit de veehouderij. Het is een techniek waarbij een ongewenste of gevaarlijke situatie wordt geïsoleerd door er een beschermende kring rond te leggen.

Is het cordon intussen al doorbroken? Het is maar hoe je het bekijkt. In Denderleeuw verleende Vlaams Belang in 2013 gedoogsteun om de coalitievorming uit het slop te halen. Om een meerderheid te vormen hadden CD&V en N-VA de steun van Vlaams Belang nodig.

Uit een onderzoek van de UGent van enkele jaren geleden bleek dat een meerderheid van de N-VA- en Open Vld-leden het principe ondemocratisch vinden. Een aanzienlijk deel van de leden van CD&V vond dat ook.

N-VA spreekt zich openlijk uit tegen het cordon sanitaire, maar Bart De Wever verbiedt de N-VA-afdelingen om op lokaal niveau met Vlaams Belang samen te werken. In de praktijk houdt N-VA het cordon in stand.

Maar aan de basis leeft een ander verhaal. Districtsburgemeester van Berendrecht-Zandvliet-Lillo Carl Geeraerts (N-VA) overweegt een samenwerking met Vlaams Belang. In andere steden – zoals Roeselare – hoort men dezelfde bedenkingen. Ook gewezen judoka en burgemeester van Middelkerke Jean-Marie Dedecker zal het cordon doorbreken als het nodig is.

Julien Borremans