Een aanzienlijk aantal Geraardsbergenaars heeft dezer dagen de ellende van de watersnood aan den lijve ondervonden terwijl de media diezelfde ramp aan de lezers en via radio en tv bekend maakten. Geraardsbergen en zijn even erg geteisterde randgemeenten aan de Dender zullen de waterellende tijdens de trieste novemberdagen 2010 niet gauw vergeten.
Indien Guido Gezelle (1830-1899) nog zou leven dat zou hij beslist meevoelen met het leed van de Oudenbergstad. Terzelfdertijd echter zou hij -eindelijk- ook een beetje geluk en kortstondige waardering voelen: zijn gedicht “Het Zevengesternte” dat sinds mei 2007 nagenoeg onzichtbaar tegen de Denderbrug beneden de Brugstraat hangt en enkel te lezen valt als de brug is opgehaald, kan dezer dagen makkelijk worden gelezen omdat die brug sinds vorige vrijdag wegens de hoge waterstand zonder onderbreking opgehaald blijft.
Dat Guido Gezelle ooit de Oudenbergstad bezocht valt niet te bewijzen. Toch schreef hij een gedicht waarin hij de naam van onze stad vereeuwigde. Zijn “Zevengesternte“, dat destijds door Gezellekenners (Aloïs Walgrave, Bernard Van Vlierden, Albert Westerlinck…) als “po ésie pure” werd bestempeld, verscheen in 1862 als raadseldicht in zijn bundel “Kleengedichten” (II, 19). In de titel zit het antwoord op de raadselvraag: het gaat over de Pleiade, een sterrengroep die ook Zevengesternte heet.
Het Zevengesternte
Van Gent naar Geraardsbergen,
daar liggen zeven scherven,
zeven scherven, al even blank,
langs den wijden watergang:
niemand die ze geraken kan,
niemand die ze genaken kan:
raad, wat zijn me die scherven dan?
In mei 2007 nam de stad de Steegjesroute in gebruik, een wandeling door de nauwe straatjes met aan de muren of op sokkels 33 gedichten van bekende en minder bekende po ëten. E én gedicht, het 34ste, maakt daarop een uitzondering: het hangt niet aan een of andere muur waar het dag en nacht door iedereen kan worden gelezen. In tegendeel: het kreeg een plaatsje tegen de zijkant van de Denderbrug en het is enkel zichtbaar wanneer de brug benden de Brugstraat wordt opgehaald. In betere tijden toen het vrachtvervoer op de Dender heel druk was ging de brug dagelijks meermaals naar omhoog. Ten huidigen dage gebeurt dat eerder zelden, meestal in de zomer voor riviertoeristen.
Gezelle: verbannen naar de diepte
Niemand begrijpt waarom precies het gedicht van Gezelle, nog steeds een prins van onze Vlaamse dichters, destijds verbannen werd naar de duisternis.
Toch denkt niet iedereen daar zo over. Zo schreef Xavier Roelens in juni 2007 in “Letterland” over de “hoogtepunten” in de Geraardsbergse Steegjesroute: “Een ander hoogtepunt is het gedicht Het Zevengesternte van Gezelle, niet zozeer vanwege zijn tekst maar wel door de locatie. Het gedicht is alleen leesbaar wanneer de brug over de Dender de hoogte ingaat. Een aangename verrassing voor wie in de auto staat te wachten.”
Blijkbaar waart Benno Barnard hier rond…
Zou de man dat niet liever een “laagtepunt” hebben genoemd?
We vermoeden dat geen enkele dichter zich kandidaat zou stellen om zijn gedicht te laten ophangen aan de zijwand van een brug waar het hooguit enkele uren in één jaar tijds zichtbaar is.
En we geloven evenmin dat eigenaars hun kunstwerken zouden ophangen in een donkere kelder of in een of ander verlaten hoekje in hun woonst.
Voor zover we weten hangt het Lam Gods nog steeds in de Sint-Baafskathedraal in Gent.
Voor vele gezinnen in Geraardsbergen zal de dagenlange watersnood van november 2010 een moeilijk te helen wonde blijven, ondanks de moedige inzet van o.m. de politie, de brandweer, het Rood Kruis, de civiele bescherming en zovele anderen…
Door de grillige tussenkomst van de weergoden zullen diezelfde novemberdagen voor Guido Gezelle een kortstondige verlossing zijn uit zijn ondergrondse kille kerker en een verdiende, weliswaar beperkte, waardering betekenen voor een buitengemeen mooi gedicht.
Naar verluidt zal de Denderbrug beneden de Brugstraat wegens defect nog een tijdje buiten werking zijn tot meerdere ere en glorie van Guido Gezelle…
Albert Schrever