Tijdens de Slag om Gijzenzele in mei 1940 leidde majoor Charles Desprets ( ° 1891) het zesde Linieregiment met ongeveer 600 soldaten. Na veel speurwerk slaagden Dirk De Ganck en Marc Van Gaver van het Heemkundig Genootschap van de Kerkuil erin om het leven en werk van Charles Desprets te traceren. Zijn militaire- en koloniale loopbaan is ronduit indrukwekkend. Van soldaat (1908) tot majoor (1939) van een blits-carrière gesproken. Een man met veel ambitie. Toewijding en ernst. Speelde een belangrijke rol in WO I en WO II. Een militair pur sang. Hij overleed op 11 februari 1973 op 82 — jarige leeftijd. Hij werd begraven in Jette. (Reporter 17, foto’s Danny De Lobelle, Marc Van Gaver )
10 mei 1940 was het begin van de Tweede Wereldoorlog toen het Duitse leger ons land binnenviel. Het Belgisch leger bood weerwerk, maar moest zich dag na dag terugtrekken
Op maandag 20 mei 1940 had de frontlinie zich verplaatst naar de omgeving van Kwatrecht en Gijzenzele. Een 600 — tal soldaten van de 6 de linie aangevuld met een bataljon van de 5 de linie op de grens met Kwatrecht bezetten stellingen achter de huidige N42. In steun voor Gijzenzele ligt de 28 ste linie in Landskouter. Op 20 mei overvliegen Duitse vliegtuigen het Belgische front. Daarna keert de stilte terug. Maar plots wordt Gijzenzele hevig beschoten door artillerievuur. Huizen, waaronder de pastorie, worden beschadigd. De pastoor wordt gewond en na verzorging afgevoerd naar de commandopost van het 6 de Linieregiment. Er ontstaat een hevige strijd met de Duitse 171 ste infanterie.
In het Halve Maanbos was de strijd het hevigst. Dat er hevig strijd werd geleverd, blijkt overduidelijk uit het naslagwerk ‘Slechts drie dagen hebben de kanonnen gebulderd’. De bewoners van Gijzenzele en Kwatrecht moesten vluchten voor het geweld. Pas toen van hogerhand het bevel kwam zich terug te trekken, verlieten de vijfde Linie (Kwatrecht) en de zesde Linie (Gijzenzele) de stellingen ‘Bruggenhoofd Gent’. De verliezen langs Duitse zijde waren het grootst: 279 soldaten sneuvelden, er vielen 600 Duitse gewonden. Er sneuvelden 23 Belgische soldaten. Eigenlijk kreeg de heroïsche slag om Gijzenzele en Kwatrecht te weinig of zelfs geen aandacht in de geschiedenisboeken. Eigenlijk was majoor Charles Desprets de morele winnaar van deze heroïsche strijd, de Duitsers kregen serieus weerwerk van de Belgische soldaten. Charles Desprets’ opdrachten vergden veel moed, het blijkt uit talrijke verslagen. We citeren een paar verslagen. Op 15 februari 1915 krijgt hij veel lof nadat hij in Noordschote met succes herstellingen aan een loopbrug uitvoerde, een kameraad kwam om, een andere werd zwaar gekwetst. Op 16 juni 1915 moet hij als bevelhebber van een offensieve patrouille op Woumen noodgedwongen een Duitse schildwacht aanvallen en doden met zijn dolk, omdat die zijn chef wilde verwittigen van de nadering van de Belgische patrouille. ‘Dankzij deze moedige actie is de opdracht toegekend aan adjudant Desprets met succes bekroond’, schrijft de verslaggever. In een verslag van 30 mei 1940 wordt majoor Charles Desprets voor zijn uitstekend leiderschap geciteerd: ‘…heeft met zijn bataljon een definitieve veldslag geleverd tijdens een hevig bombardement en infanterieaanval. Gevecht waarbij er in zijn bataljon 20 gesneuvelden vielen(later zou blijken: 23) en een vijftigtal gekwetsten (finaal 61). Hij hield op bewonderenswaardige wijze zijn manschappen in de hand, zijn kalmte en houding waren opmerkelijk. Wist zijn commandopost gedurende de gevechten in eerste lijn te houden, zelfs op een bepaald ogenblik dat men volledig omsingeld was door de vijand’. Het 6 de Linieregiment, met opvallend veel prille twintigers, leverde inderdaad een heroïsche strijd tegen het veel beter uitgerust Duitse leger.
Uit al die verslagen ‘Dagelijkse Orders’ blijkt duidelijk dat majoor Charles Desprets gezag én autoriteit uitstraalde. Bij militaire beslissingen staan mensenlevens op het spel. Charles Desprets moest meer dan eens in zijn rijk gevulde loopbaan beslissen over scenario’s waarbij soldaten kunnen sneuvelen. Zijn organisatie moet effici ënt geweest zijn. Hij was doordrongen van zijn missie. Als je zijn loopbaan leest wordt duidelijk dat hij een enorme drive had. Hij etaleerde echt leiderschap, was besluitvaardig, kennis van het militaire, een krachtige strategie. Hij stond in Gijzenzele voor de moeilijke opgave om uit de soldaten van het Zesde Linieregiment het allerbeste te halen wat ze in zich hebben. Door al die verdiensten kon Charles Desprets opklimmen van soldaat tot majoor.
Van soldaat tot majoor
De militaire loopbaan van Charles Desprets begint op 17 februari 1908. Hij wordt beroepsvrijwilliger in het Regiment Genie in Antwerpen. In vogelvlucht zijn militaire — en koloniale loopbaan: korporaal (1909), sergeant (1910), sergeant (1912), klerk (1913), vuurwerkmaker (uitbreken WO I 1914), adjudant kandidaat onderluitenant (1915), militair agent van de Force Publique in Boma Congo (1915), luitenant (1920), kolonie Belgisch Congo (1932 — 1934), kapitein — commandant Belgische troepen in Congo (1933), bevelhebber van de 2 de bataljon in Luluabourg (Katanga, 1934), bevelhebber van de 2 de Compagnie 6 de Linieregiment Antwerpen (1934), majoor (1939), bevelhebber 6 de Linieregiment Gijzenzele (1940), krijgsgevangene Duitsland (1940), bevrijd door Russen (29 april 1945). Hij wordt op 25 augustus 1945 ongeschikt voor de dienst verklaard door astma en myocarditis, verslaggever Beroepscommissie voor invaliditeitspensioen Brussel (1945), 
ere — luitenant — kolonel (1946), werknemer NV Helman Ceramiques (1947), directeur Welzijnsfonds voor autochtonen (1948), regionaal directeur van Kasai Congo (1949), pensioen (1952). Charles Desprest overlijdt op 11 februari 1973.
‘Jacqueline Desprets, een nicht van de majoor, bezorgde ons na veel opzoekwerk (nazicht van alle Desprets in Belgi ë) een foto van Charles Desprets. Sindsdien komt Jacqueline Desprets telkenjare naar de herdenking van de Slag om Gijzenzele/Kwatrecht’, weet Marc Van Gaver. Over de Slag om Gijzenzele werd door de Heemkundige Kring Het Genootschap van de Kerkuil een museum opgericht in het Gemeenschapscentrum De Mannekesschool in Gijzenzele. Een bezoek aan het museum is mogelijk mits afspraak met Marc Van Gaver, marc.van.gaver@telenet.be, 09 / 362 01 46. Aansluitend kan ook een korte wandeling in het frontgebied met bezoek aan een gerestaureerde bunker anno mei 1940 aangevraagd worden. Een absolute aanrader. Bron: Gijzels Genootschap van de Kerkuil. Reporter 17