De Provincie Oost-Vlaanderen koopt 51 waardevolle percelen in de Scheldevallei verspreid over de gemeenten Gavere, Zwalm en Kruisem. In totaal gaat het om een oppervlakte van
24ha 80a79ca, bestaande uit moerasbos, natte meersen en weilanden en een laagstamboomgaard. De provincieraad keurde gisteren 19 mei 2021, deze aankoop ter waarde van 833 600 EUR goed.
“25 ha is een omvangrijke oppervlakte, uniek om in één klap te kunnen verwerven. Het is onze bestuursambitie om 10% meer provinciale natuur te realiseren tegen 2024. Met deze aankoop zetten we een belangrijke stap om die doelstelling waar te maken. Deze aankoop is zowel in kwantiteit als in kwaliteit, een aanwinst voor onze provincie en haar inwoners.”
gedeputeerde Riet Gillis, bevoegd voor Natuur
De aankoop biedt een meerwaarde voor het provinciaal natuurbeleid, in het bijzonder voor het behoud en herstel van de biodiversiteit in de vallei van de Bovenschelde. De Provincie wil deze 51 percelen de komende jaren ecologisch verder opwaarderen en inzetten voor natuureducatie en -recreatie. Het gebied sluit immers aan op het provinciaal natuurgebied De Kaaimeersen waar ook het natuureducatief centrum De Kaaihoeve gevestigd is.
Natuurwaarde verhogen
De 51 percelen liggen in het valleigebied van de Schelde. Via gericht natuurbeheer zal het provinciebestuur de natuurwaarde in deze gebieden kwalitatief verhogen. De huidige natuurwaarde van de diverse percelen is vastgelegd in biologische waarderingskaarten en varieert van biologisch zeer waardevol (zoals de alluviale elzenbroekbossen) tot minder waardevol, zoals soortenarm graslanden.
Sommige percelen komen in aanmerking voor bebossing waardoor meer bos in Oost-Vlaanderen tot stand kan komen. Percelen die al bebost zijn, zullen via natuurgericht bosbeheer verder kunnen ontwikkelen tot zeer waardevol moerasbos.
Natte natuur inrichten: effici ënt klimaatinstrument
Sommige van de 51 percelen komen in aanmerking voor vernatting. Het provinciebestuur onderzoekt welke percelen hiertoe best geschikt zijn. Natte natuur is — net als bos — bijzonder waardevol in de strijd tegen de klimaatopwarming door de capaciteit voor CO2-opslag. In een natte omgeving wordt het afbraakproces van planten vertraagd en zelfs stopgezet. Op die manier ontstaat een natuurlijke klimaatbuffer tegen het teveel aan CO2, een broeikasgas dat mee verantwoordelijk is voor de klimaatopwarming. Bij natte natuur is de bodem met water verzadigd, wat bijdraagt om droogte te bestrijden. Dergelijke natte natuur bestaat uit verschillende vormen zoals vochtige gras- en hooilanden, moeras, meersen, broekbosjes, … Typisch zijn ook de kleine landschapselementen zoals knotwilgen en bomenrijen, die verbindend werken voor fauna en flora, erosie tegengaan en het typische uitzicht van de streek bepalen.
Biodiversiteit verhogen
Dankzij gericht natuurbeheer kan ook de soortenrijkdom (biodiversiteit) uitbreiden. De Provincie bevordert op die manier de terugkeer van verdwenen of zeldzaam geworden soorten die gebonden zijn aan natte gebieden. Bijzonder hoopgevend zijn de recente waarnemingen van de bever in de vallei van de Bovenschelde. Ook de otter heeft een toekomst in de waterrijke gebieden zoals de Scheldemeersen en de oude Schelde-armen. Het zijn twee zeldzame soorten met een sterke symboolfunctie. De otter is recent waargenomen in Oost-Vlaanderen, o.a. in het natuurreservaat aan het Donkmeer in Berlare. Op termijn wordt in de natte graslanden ook uitgekeken naar de terugkeer van bijvoorbeeld de kwartelkoning, het oranjetipje (vlinder) maar ook planten zoals de pinksterbloem, dotterbloem en echte koekoeksbloem.
Educatie en recreatie bevorderen
De 51 percelen liggen in de onmiddellijke nabijheid van het provinciaal natuureducatief centrum De Kaaihoeve en natuurgebied De Kaaimeersen in Zwalm. Dit is een populaire natuurplek van 12 ha, waar dagelijks scholen op leeruitstap komen, recreanten per fiets of te voet ontspannen of natuurliefhebbers watervogels komen spotten. Het bestaande natuurgebied verdrievoudigt dus in oppervlakte, wat nieuwe mogelijkheden biedt op vlak van natuureducatie en recreatie.
