Op de foto ziet u o.a. Dominique D’Haese en Marcel De Sloover
Geraardsbergen. Op 26 oktober 2021 was het honderd jaar geleden dat kunstenaar en ambachtsman Roel D’Haese (1921 – 1996) in Geraardsbergen werd geboren. Net als zijn broer Reinhoud en zijn zus Begga was hij ook een beeldhouwer met een opvallende stijl. Net daarom kreeg zijn werk heel wat weerklank. Om Roel D’Haese en zijn kunstwerken niet onder het stof van de geschiedenis te laten verdwijnen, organiseert Dominique D’Haese – de dochter van Roel D’Haese – een tentoonstelling in Het Ideeënhuis te Geraardsbergen. Op vrijdag 20 mei komt kunsthistorica Christiane Struyven het werk van de gefêteerde kunstenaar toelichten. In een gesprek licht Dominique D’Haese een tipje van de sluier op.
‘Dat de stad Geraardsbergen deze gelegenheid niet te baat neemt om Roel D’Haese de aandacht te geven die hij verdient, gaat mijn petje te boven. Daarom hebben we het initiatief genomen in met Het Ideeënhuis zelf een tentoonstelling te organiseren’, leidt Marcel De Sloover het gesprek in. ‘Gezien de heersende pandemie was het onmogelijk om de tentoonstelling vroeger te organiseren, maar te laat komt zo’n initiatief nooit.’
Jan De Lichte
Roel D’Haese is waarschijnlijk het meest gekend door zijn beeld dat hij in 1987 van Jan De Lichte maakte. Het beeld werd vervaardigd ter ere van Louis Paul Boon, die een boek schreef over de legendarische boef: ‘De bende van Jan de Lichte’. Het 3 meter hoge beeld had de grote markt in Aalst als bestemming, maar dat werd door het stadsbestuur van de carnavalsstad geweigerd. In Velzeke – waar Jan De Lichte geboren werd – mocht het 24 uur staan. Ook de stad Zottegem zag het niet zitten om het beeld van de legendarische boef een plaats te geven. Daarna kreeg het opmerkelijke kunstwerk een plek aan het Middelheimmuseum. Tenslotte belandde het kolossale beeld aan het gerechtsgebouw te Antwerpen.
‘Beeldhouwen was meer dan een passie voor mijn vader’, getuigt Dominique D’Haese. ‘Het was zijn leven. Bovendien leefde hij ervan.’ Roel D’Haese was een heel eigenzinnige kunstenaar. ‘Hij genoot een scholing, maar deed zijn zin. Hij was technisch heel er goed en wist hoe hij uit de verschillende materialen kunstwerken moest maken. Veel van zijn kunstwerken zijn uit brons gemaakt.’ Roel D’Haese kon ook heel goed tekenen.
De kunstenaar uit Geraardsbergen concentreerde zich op zijn werk. De verkoop ervan besteedde hij uit.
Eigenzinnig
‘Het is bijzonder moeilijk om zijn werk te karakteriseren’, getuigt Dominique D’Haese. ‘De man was heel eigenzinnig. Er wordt wel eens gezegd dat zijn kunstwerken heel erg barok zijn, omdat er een overvloed aan krullen, ornamenten, figuren, gezichten… aanwezig zijn, maar ook dat is te kort door de bocht. Door hem in een vakje te willen duwen, doe je hem als kunstenaar te kort.’ De man had een overvloedige inspiratie en was enorm creatief. ‘Hij werkte vanuit zijn verbeelding. Zijn kunstwerk groeide organisch vanuit een beeld.’
Roel D’Haese was een einzelgänger. ‘In de kunstwereld had hij wel enkele vrienden, maar hij liet zich niet inspireren door hen. Ensor was één van de weinigen die hem konden beroeren. De enigen die hij in zijn leven toeliet, waren mensen die hem konden boeien.’ Hij was wel maatschappelijk geëngageerd. ‘Toen Patrice Lumumba werd vermoord heeft hij daarover een beeld gemaakt. Hij was progressief geëngageerd en ook een ecologist.’
Roel D’Haese was ook heel erg productief. Hij heeft een enorm oeuvre nagelaten. Heel wat van zijn werk ligt verspreid bij particulieren. Het Museum van Schone Kunsten in Antwerpen heeft ook wel enkele werken. Roel D’Haese is vrij vroeg uit Geraardsbergen vertrokken. Uiteindelijk is hij in Nieuwpoort beland. Een plaats waar je bij wijze van spreken Roel D’Haese kan opsnuiven – zoals zijn atelier – is er niet meer. ‘Kort na zijn dood hebben mijn twee broers zijn bronsatelier in Veurne opgeruimd en opgedoekt. Na de dood van mijn moeder werd ook het huis in Nieuwpoort verkocht’, getuigt Dominique D’Haese. Wat over blijft zijn affiches, wat beitels en ander gereedschap, tekeningen en beelden. ‘Zijn atelier was trouwens heel erg verweven met het wonen. Hij werkte in de woonkamer. In het houten plafond draaide Roel enorm veel oogvijzen, waar hij zijn werken aan ophing.’
Lezing en tentoonstelling
In dit korte bestek is het onmogelijk om het integrale leven van de legendarische kunstenaar afkomstig uit Geraardsbergen toe te lichten. Daarom organiseert Dominique D’Haese onder de noemer ‘Rimpelingen van Roel D’Haese’ een tentoonstelling in Het ideeënhuis. De tentoonstelling is vanaf 7 mei elk weekend van mei te bezoeken. ’s Zaterdags van 14.00 tot 18.00 uur en op zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Op vrijdag 6 mei is er van 19.00 tot 21.00 uur een vernissage van de tentoonstelling. Op vrijdag 20 mei houdt kunsthistorica Christiane Struyven om 20.00 uur een lezing over Roel D’Haese in Het Ideeënhuis.
Gezien het beperkt aantal zitplaatsen is het belangrijk om zowel voor de vernissage als voor de lezing te reserveren via info@ideeenhuis.be.
Het Ideeënhuis vind je in de Vredestraat 20 te Geraardsbergen.
Julien Borremans