Geraardsbergen. In het stadsmagazine van Geraardsbergen is een propagandastukje verschenen over de komst van het Kwartier van de Toekomst in onze stad. In de inleiding van het artikel wordt de komst van het kwartier omschreven als ‘een enorme boost voor onze stad’. Een Nederlandse studie, die een aantal jaren geleden verscheen, relativeert op zijn minst de ‘enorme boost’. ‘We kunnen ons de vraag stellen of het stadsmagazine van Geraardsbergen er is voor alle inwoners van onze stad of er enkel is om de eenzijdige visie van het stadsbestuur te ventileren’, vraagt Johan Verbruggen van het actiecomité Red De Godsbergkouter zich af. ‘Het artikel over de komst van de kazerne in het stadsmagazine is stuitend eenzijdig’, merkt Johan Verbruggen op.
In het stadsmagazine van Geraardsbergen is een propaganda-artikel over de komst van het Kwartier van de Toekomst in onze stad verschenen. De ministerraad wees de kazerne eind juli toe aan Geraardsbergen. Volgens het stadsmagazine ambieert Defensie ‘1.000 tot 1.500 nieuwe rechtstreekse werkplekken in Geraardsbergen. ‘Er is op dit ogenblik geen enkele objectieve studie gedaan die de impact voor Geraardsbergen op zijn minst benoemd’, merkt Johan Verbruggen op.
Euforisch
In het artikel wordt een eenzijdig, positief beeld opgehangen. Dat er ook nadelen verbonden zijn aan dit project, komt in het artikel niet ter sprake. Om de komst van de kazerne vlotter bij de bevolking van Geraardsbergen te laten verteren, worden een aantal ambassadeurs opgevoerd, zoals een kolonel bij Defensie en een cursuscoördinator van Go! Atheneum Geraardsbergen.
Volgens Johan Verbruggen is de benadering van het artikel heel erg eenzijdig. ‘Er zijn tal van nadelen verbonden aan de komst van de kazerne die in de bijdrage in het stadsmagazine niet worden vermeld’, laat de voorman van het actiecomité Red De Godsbergkouter weten. ‘We kunnen ons de vraag stellen of het stadsmagazine van Geraardsbergen er is voor alle inwoners van onze stad of er enkel is om de eenzijdige visie van het stadsbestuur te ventileren… en dit op de kosten van de belastingbetaler.’
Economische impact
Burgemeester Guido De Padt (Open Vld) riep tijdens de jongste gemeenteraad euforisch uit dat de komst van het kwartier een boost kan betekenen voor de tewerkstelling en lokale economie. Maar of dit zo een vaart zal lopen, valt te betwijfelen. Tien jaar geleden schreef Ruud Vanhold een masterscript over de regionale economische effecten van de militaire bases in Leeuwarden en Den Helder: ‘Havelte: Een casestudie naar economische en neveneffecten van een militaire basis’. ‘Vanuit militaire hoek worden ook studies verricht die meestal enkel de positieve kanten belichten’, schreef de jonge Nederlander.
Volgens de studie gaat het concreet over twee soorten economische effecten, die veruit de belangrijkste bijdrage aan de lokale economie leveren, nl. ‘inkomens aan personeel en transacties met bedrijven.’ Uit onderzoek blijkt dat slechts een klein deel van de transacties in de eigen regio belanden en dat het grootste deel naar andere regio’s vloeit. Ook de meerwaarde voor de lokale economie moet niet worden overdreven. ‘Het blijkt dat er weinig speelruimte zit in de transacties met bedrijven. Defensie heeft te maken met raamcontracten… Hiernaast zijn veel goederen en diensten specialistisch van aard en kunnen deze niet door iedereen geleverd worden.’
Mobiliteit
Uit het onderzoek blijkt ook dat de het grootste deel van het personeel van buiten de regio zal komen, iets wat de kolonel in het stadsmagazine lijkt te bevestigen: ‘Ervaring… leert dat zo’n 30% van alle jobs vanuit Geraardsbergen in een straal van max. 25 km zal komen.’ Slechts 30%.
De komst van de kazerne zal ongetwijfeld invloed op de mobiliteit hebben. ‘Er zal een grote toename zijn van het autoverkeer en het aanbod aan treinen is ruim onvoldoende’, weet de voorman van het actiecomité.
‘In de nota van minister van Defensie De Donder staat dat er mogelijkheid moet zijn om met zwaar legermateriaal te werken. De nieuwste voertuigen wegen ongeveer 25 ton. Da’s 2,5 keer meer dan de zwaarste tractoren die hier gebruikt worden’, vult Johan Verbruggen aan. ‘De impact op de mobiliteit en de omgeving zal voelbaar zijn.’
De aanwezigheid van militairen werd van oudsher gezien als een stimulans voor de lokale economie. Maar de studie wijst erop dat dit effect lastig te meten is. Bovendien is uit ‘onderzoek gebleken dat er veel geld weglekt naar andere regio’s. De studie wijst er ook op dat het personeel niet meer geneigd is om zich rond een kazerne te vestigen. Er wordt wel op gewezen dat een kazerne impact heeft op de plaatselijke detailhandel en de horeca. Al moet dit ook niet worden overdreven.
Communautaire blinde vlek
Het Kwartier van de toekomst heeft ook een communautaire blinde vlek. ‘Tijdens ons onderhoud met de minister van Defensie is ons duidelijk geworden dat de nieuwe kazerne zo dicht mogelijk tegen de Taalgrens moet liggen, en dan liefst tegen de provincie Henegouwen. Minister De Donder is namelijk van Doornik. Het is duidelijk met de bedoeling om er een tweetalige kazerne van te maken’, laat Johan Verbruggen optekenen.
Voor de kazerne er komt worden er nog twee inspraakmomenten georganiseerd en wordt er gezocht naar de meest geschikte locatie. ‘Maar als je de laatste gemeenteraad hebt gevolgd, dan kan je enkel maar besluiten dat de zoektocht naar de meest geschikte plek een oefening op papier is. Dat zou tijdens een informeel moment door een schepen bevestigd zijn geweest’, vult Johan Verbruggen aan.
Het doorloopproces neemt ongeveer 2,5 jaar in beslag. Als alles meezit, wordt er binnen vijf jaar gestart met de werken. Zeker is dat het kwartier een verkiezingsthema wordt bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen in 2024.
Julien Borremans