Geraardsbergen. Onder ruime belangstelling werd maandag 8 mei op de vesten het kunstwerk ‘Betty Galinski’ ingehuldigd. Het beeld is een eerbetoon van kunstenaar Koenraad Tinel aan zijn vermoorde Joodse pianolerares. Het standbeeld staat op 100 meter van een andere Joodse pianolerares, Isabelle Fischlowitz. Ze keerde uit Auschwitz niet terug. De dag van de inhuldiging is niet toevallig gekozen. Op 8 mei 1945 capituleerde Nazi-Duitsland.
De 89-jarige kunstenaar Koenraad Tinel groeide op in een familie van muzikanten die in de Tweede Wereldoorlog met de bezetter collaboreerde. In 1944 vluchtte de familie Tinel naar Duitsland. Later vestigde Koenraad Tinel met zijn familie zich als smid, beeldhouwer en tekenaar in Gooik. Hij raakte bevriend met Simon Gronowski.
Simon Gronowski overleefde de Holocaust. Hij heeft wereldwijd toespraken over dit onderwerp gegeven. De toen 11-jarige Simon en zijn moeder konden ter hoogte van Borgloon uit de rijdende trein – het beruchte twintigste treinkonvooi die Joden van de Dossinkazerne naar het vernietigingskamp van Auschwitz-Birkenau voerde – springen en wisten zo aan een gewisse dood te ontsnappen. Zijn moeder werd later door de nazi’s vermoord. Simon dook de ganse oorlog onder. Zijn zus stierf later in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau.
Gronowski en Tinel ontvingen samen in 2020 een eredoctoraat van de Brusselse universiteiten VUB en ULB. Maandagavond 30 januari brachten Simon Gronowski en Koenraad Tinel eer aan Betty Galinski. Aanvankelijk was het de bedoeling om het beeld op de Vesten een tijdelijke plaats te geven, maar nu krijgt de pianolerares een vaste stek op de Vesten. Betty Galinski werd in 1904 in Kiev te Oekraïne geboren. Ze was op de vlucht voor het communisme en kwam uiteindelijk in Gent terecht. Betty leerde Koenraads moeder kennen en zal later de kleine Tinel piano leren spelen.
Voor de beeltenis van zijn pianolerares heeft de kunstenaar zich gebaseerd op een foto van Betty, die vandaag nog steeds in zijn atelier aan de muur hangt. Het monument is uitgevoerd in corten staal. Haar hoofd is getooid met een hoed vol bloemen. Haar rechterhand rust op haar hart. Het lichaam heeft onderaan de vorm van een vlam en opgehangen aan een structuur die aan een spoorweg doet denken, of ‘de afsluiting van Auschwitz waar de gevangenen achter zaten, zoals Tinel het verwoord. Het beeld is 4,6 meter hoog en werd in 2011 gerealiseerd, op het moment dat Koenraad Tinel Simon Gronowski leert kennen.
Tijdens de officiële inhuldiging van het standbeeld sprak Koenraad Tinel lovende woorden over zijn pianolerares Betty Galinski: ‘Ze bracht mij de liefde voor muziek bij. Op een dag kwam ze niet meer. Later kwam ik te weten dat ze werd vermoord. Ik kon de pijn niet verdragen. Daarom maakte ik dit beeld.’
Julien Borremans