In vergelijking met de verkiezingen in 2018 worden – naast de afschaffing van de opkomstplicht voor kiezers – met deze lokale (en provinciale) verkiezingen van 13 oktober ook nog een aantal andere ‘spelregels’ van toepassing met betrekking tot onder meer de coalitievorming en burgemeestersaanstelling. Wij lichten ze zo bondig mogelijk toe:
- INITIATIEFRECHT VOOR COALITIEVORMING
Nieuw is de invoering van het zgn. initiatiefrecht om een meerderheidscoalitie te vormen. Dit initiatiefrecht komt eerst toe aan de stemmenkampioen (= de kandidaat met het grootste aantal voorkeurstemmen achter zijn/haar naam) van de grootste partij. Hij/zij wordt dus een soort ‘lokale formateur’ en krijgt 14 dagen tijd om een meerderheid te vormen. Die termijn start (officieel) op de dag na de ondertekening van het proces-verbaal van de verkiezingen (hetgeen bijna overal nog op de verkiezingsdag zelf gebeurt). Lukt het niet om binnen de twee weken een bestuurscoalitie te vormen, dan gaat het initiatiefrecht over naar de stemmenkampioen van de tweede grootste partij die op zijn/haar beurt ook 14 dagen tijd krijgt, enz.
- AANSTELLING BURGEMEESTER
Voortaan wordt de burgemeester aangesteld op basis van de verkiezingsuitslag: de stemmenkampioen van de grootste partij die deel uitmaakt van de (nieuwe) coalitiemeerderheid, wordt benoemd als burgemeester. Als die persoon het ambt niet wil opnemen, dan gaat het naar degene met de tweede meeste naamstemmen van de grootste coalitiefractie.
- VERVROEGDE INSTALLATIE
De vergadering met de installatie van de nieuwe gemeenteraad op de agenda moet nu reeds plaatsvinden op één van de eerste vijf werkdagen van december, in plaats van vroeger in de maand januari. Dan eindigt het mandaat van de huidige raadsleden en schepenen, leggen de nieuwe raadsleden de eed af en worden zowel de schepenen als de nieuwe raadsvoorzitter verkozen. In Zottegem is deze installatievergadering die voor iedereen toegankelijk is, gepland op vrijdag 6 december om 19 uur in de zaal Bevegemse Vijvers.