Wannebecq, 21/04/2017: In de serie over Graaf van Egmont, neemt verslaggever Karel De Pelsemaeker u vandaag mee naar zijn geboorteplaats, Lamahaide. Van het oude kasteel van Wannebecq, dat blockus, blockhous, bloquebus of blocus heette, navenant de periode, blijft er bijna niets over. In dat kasteel, dat opgetrokken werd door de Graaf van Egmont, zou nochtans gedurende drie dagen de koning van Frankrijk, Lodewijk de VXe, samen de kroonprins verbleven hebben. Het was in 1745, wanneer het Franse leger de in Fontenoy verslagen geallieerden vervolgde. Fontenoy is een dorp aan de Schelde nabij Doornik.
Wannebecq is een deelgemeente van Lessines en is, voor gasten uit Oost-Vlaanderen, die via de N42 naar Henegouwen rijden, te bereiken via de N57 of de N559. In Lessines, Lessen in het Nederlands, gaat u aan het rondpunt, waar de N42 overgaat naar de N57, richting Ath en Ghislenghien, 700m verder staat een bruine wegwijzer naar de kerk van Wannebecq. U kunt ook de N559 richting Tournai, Doornik in het Nederlands, nemen. Wanneer u dan op het grondgebied komt waar Lahamaide staat gesignaleerd, staat wat verder links op een richtingspaal Wannebecq aangeduid. Wannebecq ligt op 7km van Lahamaide, op 6km van Lessines, op 40km van Doornik en op 20km van Ronse.
Lamoraal graaf van Egmont (Egmond)
In 1522 te Lahamaide, een deelgemeente van Ellezelle (in Henegouwen) geboren, wordt Lamoraal graaf van Egmond geroemd als veldheer, als staatsman, als raadsheer van koning Filips II en als gouverneur van Vlaanderen en Artesi ë. Hij is heer van verscheidene heerlijkheden in Noord – Holland, heer van Zottegem, van Auxy, van Armentieres, prins van Steenhuyse en van Gavere. Hij neemt in 1541 deel aan de tocht van keizer Karel V naar Tunis. Nadat hij in 1546 te Utrecht tot ridder van het Gulden Vlies wordt geslagen, neemt hij deel aan de oorlogen tegen Frankrijk (1552-1559), die met de Vrede van Le Cateau – Cambr ésis (op 3 april 1559) eindigen. Hij onderscheidt zich door de overwinningen van Saint – Quentin (op 27 augustus 1557) en van Grevelingen (13 juli 1558). Vroeger al had hij, als tijdelijk gouverneur van Luxemburg, zijn ondernemende moed betoond (1552).
De rustige weg die u van Lahamaide naar Wannebecq leidt.
Wannebecq: historie rond de romaanse kerk
Geschiedkundigen leren ons onder andere dat het altaar van Wannebecq aan de abdij van Liessies geschonken werd door de bisschop van Cambrai, in 1116 of 1119 naargelang de bronnen.
Liessies, is een gemeente in het Franse Noorderdepartement, regio Hauts-de-France. De plaats maakt deel uit van het arrondissement Avesnes-sur-Helpe. Dit dorp ligt niet ver van Dour en Maubeuge. Liessies ligt ook niet zo ver van Chimay.
De abdijen van Sint—Amandus, in Cambron en van Val des Ecoliers, in Mons hadden eveneens eigendommen in Wannebecq. Ook het hospitaalklooster Notre-Dame à la Rose van Lessines had inkomsten door gronden waarover het beschikte in Wannebecq. In de 13e eeuw al kreeg de Stichting van Alix de Rosoit, priorin van N.D. a la Rose uit Lessines, vrijheden in het dorp die toegestaan werden door priester Arnould van Wannebecq.
Twee keer, in 1458 en in 1477, bekwam het godshuis van Lessines van Jacob van Wannebecq gronden uit erkentelijkheid voor de weldaden en de verstrekte goede zorgen . Notre Dame a la Rose, had onder meer ook in Wannebecq verschillende schuldenaars van renten in geld, één van hen moest zelfs jaarlijks twintig Doornikse centen betalen.
Vanaf de dertiende eeuw was het gebied een voortdurend twistpunt tussen Vlaanderen en Henegouwen. Daardoor werd de streek vaak aangeduid als het debattenland of “Terre des D ébats.” Het dorp heeft hierdoor geleden onder de invallen van de legers van de mensen uit het Noorden. Zo werd de dorpskern samen met de kerk in 1452 en in 1489 door de Vlamingen in brand gestoken. Het is daarom dat de kerk, zoals ze nu is, gedeeltelijk dateert uit de eerste jaren van de zestiende eeuw. Ze heeft ook nog een restauratie ondergaan in 1912.
Toegewijd aan Sint—Ligier, is de charmante kerk van Wannebecq Romaans van stijl en vertoont ze overeenkomsten met andere Romaanse kerken in Henegouwen.
Po ëzie rond de kerk: wanneer men de kerk aanschouwt, wordt men verleid door de robuustheid en tevens van een elegantie, door sierlijkheid van zandstenen die geel en rood schakeren. Dit in een samenspel met blauwe porfiersteen en de leien van de slanke toren. Dit heiligdom, dat geklasseerd werd door Monumenten en Landschappen, is afgewerkt met een zeshoekige spitstoren .
Het is een kerk dat uit één schip bestaat met een vlakke zoldering, voorafgegaan door een portaal waar de toren boven staat. In 1550 werd aan de kerk een zijdelinkse kleine kapel bijgebouwd, dit was de plaats vanwaar de edelen van het kasteel de kerkelijke diensten kwamen bijwoonden. De binnenkant van dit simpel godshuis is even mooi als interessant: we treffen er gebeeldhouwde koppen aan de balken, een Romaanse doopfont in blauwe steen uit de 11e eeuw, waarvan de kuip ondersteund is door 5 massieve kolommen, en lichtkroon uit de 15e eeuw en grafplaten uit de 18e eeuw. De gotische houten kerkpoort is met nagels beslagen. En smeedwerk, goudwerk, schilderijen en verschillende beelden versieren de zijkanten van het schip, het koor en de altaren. Onder deze laatste treffen we een Sint- Antonius de heremiet, uit de 15e eeuw aan. Een relikwie buste uit de 17e eeuw naar het beeld van Sint—Legier, een Maagd met kind uit de 14e eeuw, een gotische Golgotha (of een Calvarie), geflankeerd door de Maagd en de Heilige Johannes, een gekroonde Moedermaagd.
De mooie kerk van Wannebecq heeft evenwel haar mooiste ornament kwijt: een retabel dat het mooiste van Henegouwen was. Er wordt verondersteld dat de Abdij van Liessies, in 1530, dit retabel aan Wannebecq schonk. Dit elegante hoogtechnisch afgewerkte werk, kan men nu in Brussel gaan bewonderen, want het werd in 1839 verkocht aan het museum van de Halfeeuwfeestpaleizen. Het eikenhouten retabel, dat nooit werd gepolychromeerd, heeft zijpanelen die verwijzen naar de marteldood van Sint—Legier, de patroonheilige van Wannebecq. “Op het gemeenteplein in huisnummer 6, kan bij madame Marcelle de kerksleutel afgehaald worden.”
Wandelen in Wannebecq
In Wannebecq kunnen aangename wandelingen of fietstochten aangevat worden. Neem bv. de straatjes rond de kerk, ze zijn echt aardig en geven de bezoeker een gevoel van zich ergens in het buitenland te bevinden.
Uitgestippelde wandelpaden bestaan er niet in dit dorp, daarom is voor wie dit mooie dorp aandoet een stafkaart misschien geen overbodige luxe. Wij drukten een kaart van Wannebecq af via google en vatten een wandeling aan in de richting van de wijzers van het uurwerk.
We plaatsten onze wagen aan de kerk, en vertrokken langs Rue Ponchau de Wannebecq richting A8, na een 300m sloegen we rechts af, terug richting A8, langs Marais de Wannebecq. We volgden deze straat ongeveer 800m, naast de weg loopt een murmelend bronbeekje dat van het hele gebied een mooi V-vormig dal maakt. Waardoor we meteen de naam Marais (wat moeras betekent) beter begrepen. Langs deze weg moeten we wel opletten voor de auto’s die op een aan rijden naar de A8. Waar het beekje door een opvallende grote buis loopt, en waar een verkeersbord met 70km erop bijstaat, namen we de betonnen veldweg, die rechts ligt. Ook de elektriciteitspalen die vanuit de akkers verder langs de betonweg staan, tonen ons als het ware de weg. Bij de aanvang van deze betonnen veldweg merkten we rechts van ons een rij mooie oude knotwilgen, verder onderweg staan nog dergelijke kleine landschapselementen. Na een 1200m merkten we recht voor ons een mooie gerestaureerde boerderij, hier sloegen we terug rechts af, (maar niets belet de bezoeker om toch eens even een kijkje te gaan nemen van de hoeve, zoals wij deden.) Langs Chemin Perquiesse stapten we terug in de richting van het dorpscentrum. Algauw komt de spitse kerktoren met zijn grijze leien terug in het zicht, wat een goed ori ëntatiepunt is.
De eerste weg die we nu tegenkomen is het vervolg van Chemin de Perquiesse die rechts afbuigt. Indien we hier niet afbuigen, en rechtdoor stappen wordt ons wandelpacours iets langer. Dan verlaten we Chemin de Perquiesse voor de Chemin Francquier, en slaan dan rechts af, aan de eerstvolgende weg, of de Rue Franquier die ons naar de Rue Haute en de kerk zal leiden.
Indien we wel de Chemin de Perquiesse volgen en rechts afslaat, moeten we de weg ongeveer 1km volgen, om dan terug rechts Marais de Wannebecq te nemen. Aan de hoek van deze twee straten merken we een wit kapelletje dat voor een mooie oude boerderij staat, op de muur van deze hoeve staan muurankers die het jaartal 1753 vormen. Langs de Marais vervlogen we onze wandeling naar Rue Haute toe, en de kerk. Maar misschien doet u zoals wij, en gaat u eerst in Rue Trieu in het caf é ‘Le Trieu’ de dorst eens laven met een lekker streekbier uit Henegouwen, een provincie heel dicht bij Oost — Vlaanderen, die veel gelijkenissen met plaatsen in Zuid- Engeland heeft, vind ik.
Nb: Wij zijn in juli 1998, gedurende drie weken, Zuid-Engeland gaan verkennen en kwamen er in oude landgoederen, met boerderijen, landhuizen en kastelen terecht die me heel dikwijls aan plekken in het mooie Hengouwen lieten denken. Maar ook Henegouwen was toen ook nog wat rustiger dan vandaag de dag!
Wie vanaf Wannebecq of Lahamaide even naar Doornik rijdt kan in het Museum van Schone Kunsten in Doornik, het originele schilderij, De laatste hulde aan de graven Egmond en Hoorn, uit 1582 en van Louis Gallait, gaan bewonderen: http://zone47.com/crotos/?p195=1778179.
Doornik is ook de geboortestad van Rogier van der Weyden of van Rogier de le Pasture!
Karel De Pelsemaeker